کتاب مبانی جامعه شناسی ورزش و فعالیت بدنی

کتاب «مبانی جامعه‌شناسی ورزش و فعالیت بدنی» نوشته‌ی کاترین جیمیسون، ورزش را به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی بررسی کند. نویسنده‌ی کتاب، جیمیسون، استاد دانشگاه دلاور و پژوهشگر شناخته‌شده در جامعه‌شناسی ورزش، در این اثر تلاش می‌کند نشان دهد که ورزش بازتابی از ساختارها، ارزش‌ها و نابرابری‌های جامعه است. کتاب با توضیح این ایده آغاز می‌شود که ورزش یک نهاد اجتماعی است، درست مانند خانواده، آموزش یا سیاست. از این دیدگاه، ورزش صرفا فعالیتی تفریحی نیست، بلکه عرصه‌ای است که در آن قدرت، جنسیت، طبقه‌ی اجتماعی و نژاد، باز تولید یا به چالش کشیده می‌شوند. نویسنده در فصل‌های ابتدایی مفاهیم پایه‌ای جامعه‌شناسی مانند ساختار اجتماعی، نهاد، نقش اجتماعی و تعامل را مرور می‌کند و سپس آن‌ها را به دنیای ورزش پیوند می‌دهد. در بخش‌های بعدی، کتاب به تحلیل تاریخی شکل‌گیری ورزش مدرن می‌پردازد. نویسنده ریشه‌های ورزش نظام یافته را در قرن نوزدهم، هم‌زمان با صنعتی‌شدن اروپا و آمریکا، بررسی می‌کند. او توضیح می‌دهد که چگونه ورزش با ارزش‌های سرمایه‌داری مانند رقابت، کارآمدی و انضباط پیوند خورد و به بخشی از آموزش رسمی و فرهنگ جمعی تبدیل شد. همچنین نشان می‌دهد که حرفه‌ای‌شدن ورزش در قرن بیستم، همراه با ظهور رسانه‌ها و سرمایه‌گذاری کلان، آن را به صنعتی جهانی و سیاسی بدل کرده است. از مباحث محوری کتاب، بحث جنسیت و بدن است، اینکه ورزش در طول تاریخ اغلب بر مبنای الگوهای مردانه تعریف شده و زنان برای ورود به عرصه‌ی رقابت‌های ورزشی ناچار بوده‌اند با محدودیت‌های فرهنگی و نهادی رو به ‌رو شوند. او با اشاره به جنبش‌های فمینیستی و سیاست‌های برابری جنسیتی، تحولات چند دهه‌ی اخیر را بررسی می‌کند و می‌پرسد آیا واقعا ورزش امروز عرصه‌ای برابر برای همه است یا نه. فصل‌هایی هم به موضوع نژاد، قومیت و ملیت در ورزش اختصاص دارد. نویسنده نمونه‌هایی از ورزشکاران سیاه‌پوست در آمریکا و جنبش‌های اعتراضی آنان را مرور می‌کند و نقش ورزش را در بازنمایی هویت فرهنگی و مقاومت اجتماعی تحلیل می‌کند. وی همچنین به مسئله‌ی طبقه‌ی اجتماعی می‌پردازد و توضیح می‌دهد که دسترسی به امکانات ورزشی یا مسیرهای حرفه‌ای چطور به وضعیت اقتصادی و سرمایه‌ی اجتماعی افراد وابسته است. در نهایت، از نظر آموزشی، کتاب ساختاری منظم دارد و هر فصل با اهداف یادگیری، واژه‌نامه‌ی کلیدی و تمرین‌هایی برای بحث کلاسی پایان می‌یابد.