ژئومورفولوژی، یک شاخه مهم از علوم زمین‌شناسی، مطالعه شکل‌ها و تشکیلات سطح زمین و فرآیندهایی که باعث تشکیل و تغییر این شکل‌ها می‌شوند، می‌باشد. این علم بر روی اثرات نیروهای داخلی و خارجی زمین بر تنوع سطح زمین و چگونگی تکامل و تغییرات منظره‌های طبیعی تمرکز دارد. ژئومورفولوژی معمولا به تحلیل و تفسیر شکل‌های سطحی از کوه‌ها و کوهستان‌ها، دریاها و سواحل، رودخانه‌ها و دره‌ها، بیابان‌ها و توده‌های یخی معروف به «گلها» (گلهولوژی) می‌پردازد.
در ژئومورفولوژی، مطالعات معمولا بر روی ویژگی‌های مختلفی از سطح زمین متمرکز است که شامل زمین‌شکل‌ها (مانند کوه‌ها، دره‌ها، تپه‌ها)، ساحل‌ها و سیلاب‌ها، سیستم‌های رودخانه‌ای و دریاچه‌ها، و همچنین توده‌های یخی می‌شود. این علم بررسی می‌کند که چگونه عوامل طبیعی مانند باد، آب، یخ، تکتونیک صفحات، و جغرافیای زمین تاثیر می‌گذارند و چگونه ساختارهای زمینی شکل می‌گیرند و تغییر می‌کنند. ژئومورفولوژی همچنین به مطالعه فرآیندهای سطحی می‌پردازد که سبب تغییر شکل سطح زمین می‌شوند. این شامل فرآیندهای همچون فرسایش، رسوب‌گذاری، تغییر شکل ناشی از ترکیب سرعت ترکیبی و حرکت کرانه‌های سیاهکوهه‌ها (فالت‌ها)، و افقی شدن (تاخیر) رودخانه‌ها می‌شود.
ژئومورفولوژی در علوم زمین‌شناسی و ژئوساینس همچنین اهمیت زیادی در مطالعه تغییرات زمین‌شکل‌ها به مرور زمان دارد. این تحقیقات به فهم بهتر ما از تکامل سیاره زمین و تأثیرات فعالیت‌های طبیعی و انسانی بر شکل‌دهی محیط زندگی‌مان کمک می‌کنند.
کتاب ژئومورفولوژی ایران - 2 جلدی
دانشگاه فردوسی مشهد