کتاب کدبانوهای کهن

کتاب«کدبانوهای کهن» اثر رزسیکا پارکر، به بررسی نقش زنان هنرمند می‌پردازد و با نگاهی انتقادی به تاریخ هنر غرب، پرسش خود را مطرح می‌کند: چرا زنان در تاریخ هنر تا این اندازه غایب‌اند؟ پارکر و پولوک در این کتاب نظام فکری و ایدئولوژیکی را که این غیبت را تداوم بخشیده، به چالش می‌کشند. نویسندگان با تحلیل تاریخ‌نگاری هنر سنتی، نشان می‌دهند که چگونه معیارهای زیبایی‌شناسی، ارزش‌گذاری و حتی تعریف «هنر» در طول قرون بر پایه‌ی مفاهیمی مردمحور شکل گرفته‌اند. آن‌ها استدلال می‌کنند که تاریخ هنر، به‌ویژه در سنت اروپایی، نه فقط بازتاب واقعیت فرهنگی، بلکه ابزاری برای بازتولید نظم پدرسالارانه بوده است-نظمی که زنان را در نقش «الهه»، «سوژه» قرار می‌دهد، اما کمتر اجازه می‌دهد تا به‌عنوان خالق و هنرمند شناخته شوند. پارکر و پولوک در تحلیل خود، از مفاهیم فمینیستی و جامعه‌شناختی بهره می‌گیرند تا نشان دهند که چگونه ایدئولوژی‌های فرهنگی، جنسیت را در تولید و دریافت هنر شکل می‌دهند. به باور آن‌ها، وقتی زنان هنرمند تلاش کردند در عرصه‌ی هنر جدی گرفته شوند، اغلب مجبور بودند ارزش‌های زیبایی‌شناسی مردانه را بپذیرند و در چارچوب آن کار کنند. در نتیجه، بسیاری از آثار زنان یا نادیده گرفته شد، یا به حاشیه رانده شد، زیرا با معیارهای مسلط هم‌خوانی نداشت. بخش میانی کتاب به بررسی نمونه‌هایی از زنان هنرمند در طول تاریخ اختصاص دارد، از آرتمیزیا جنتیلسکی در دوران باروک تا نقاشان و طراحان مدرن قرن بیستم. نویسندگان نشان می‌دهند که چگونه این زنان، با وجود محدودیت‌ها، راه‌های خلاقانه‌ای برای بیان فردیت و مقاومت در برابر هنجارهای مردسالار یافته‌اند. در نگاه آن‌ها، این آثار تنها از نظر زیبایی‌شناسی ارزشمند نیستند، بلکه اسنادی از مبارزه‌ی فرهنگی زنان برای کسب صدا و هویت هنری‌اند. این کتاب نگاهی تازه به ساختار دانشی می‌اندازد که تاریخ هنر بر پایه‌ی آن بنا شده است. نویسندگان ما را به دیدن دوباره‌ی گذشته دعوت می‌کنند، نه برای پر کردن شکاف‌ها، بلکه برای درک ریشه‌های آن‌.