کتاب حقوق تجارت

کتاب «حقوق تجارت ۲: شرکت‌های تجاری» تألیف دکتر ربیعا اسکینی، یکی از منابع معتبر و نظام‌مند در حوزه حقوق شرکت‌ها در نظام حقوقی ایران است که با اتکا به قانون تجارت، مقررات مکمل و رویه‌های قضایی، ساختار و قواعد ناظر بر شرکت‌های تجاری را تحلیل کرده است. این اثر در چهارچوب حقوق موضوعه ایران نوشته شده و به‌ویژه با تکیه بر مواد قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱، اصلاحات بعدی و همچنین لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷، به بررسی دقیق ساختار حقوقی شرکت‌ها می‌پردازد.
در این کتاب، ابتدا تعریف شرکت تجاری و تمایز آن با شرکت مدنی مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده با اشاره به معیارهای تمایز، از جمله هدف انتفاعی، شخصیت حقوقی مستقل و ثبت در مرجع رسمی، تلاش کرده است تا مرز میان شرکت‌های تجاری و نهادهای مشابه را مشخص کند. سپس، به طبقه‌بندی شرکت‌ها بر اساس قانون تجارت پرداخته شده و انواع هفت‌گانه شرکت‌های تجاری، از جمله شرکت‌های تضامنی، نسبی، با مسئولیت محدود، سهامی عام و خاص، مختلط سهامی و مختلط غیرسهامی، به‌تفصیل تحلیل شده‌اند. در بخش مربوط به شرکت‌های سهامی، دکتر اسکینی به تفکیک بین شرکت سهامی عام و خاص پرداخته و ویژگی‌های هر یک، از جمله نحوه تأسیس، ترکیب هیئت‌مدیره، اختیارات مجامع عمومی و نظارت بازرسان را با تکیه بر مقررات لایحه قانونی ۱۳۴۷ شرح داده است. توجه به نکات اجرایی نظیر ثبت شرکت، افزایش و کاهش سرمایه، نحوه انتشار اوراق بهادار و نقش سازمان بورس در شرکت‌های سهامی عام نیز در این بخش گنجانده شده است.
نویسنده در بررسی شرکت با مسئولیت محدود، به ساختار ساده‌تر و انعطاف‌پذیرتر این نوع شرکت نسبت به شرکت‌های سهامی اشاره کرده و شرایط تشکیل، میزان مسئولیت شرکا، نحوه نقل و انتقال سهم‌الشرکه و مسائل مربوط به اداره شرکت را با استفاده از متون قانونی و آرای محاکم توضیح داده است. در بخش مربوط به شرکت‌های تضامنی و نسبی، تمرکز بر مسئولیت نامحدود شرکا و قواعد خاص اداره این نوع شرکت‌هاست که در دعاوی و منازعات تجاری اهمیت ویژه‌ای دارند.
از دیگر بخش‌های مهم کتاب، می‌توان به تحلیل وضعیت حقوقی انحلال و تصفیه شرکت‌ها اشاره کرد. در این قسمت، نویسنده ضمن اشاره به علل انحلال قانونی، قضایی یا ارادی شرکت، شیوه تصفیه و آثار حقوقی آن بر اشخاص ثالث و شرکا را مورد بررسی قرار داده است. همچنین، به مسائل ناشی از بطلان شرکت نیز پرداخته شده و پیامدهای آن با دقت تحلیل شده‌اند..
کتاب «حقوق تجارت ۲: شرکت‌های تجاری» اثری تحلیلی و جامع در زمینه نهادهای حقوقی شرکت‌هاست که به‌ویژه برای دانشجویان حقوق، وکلا، قضات و مشاوران حقوقی که درگیر مسائل مرتبط با شرکت‌های تجاری هستند، ابزاری فکری و کاربردی فراهم می‌کند. این اثر با دقت در جزئیات قانونی و توجه به مسائل حقوقی، درکی جامع از چگونگی شکل‌گیری، اداره و انحلال شرکت‌های تجاری در نظام حقوقی ایران ارائه می‌دهد.