حسن پیرنیا، ملقب به مشیرالملک و بعد مشیرالدوله )زاده ۱۲۵۱ در نایین - درگذشته ۲۹ آبان ۱۳۱۴ ش در تهران( سیاستمدار، حقوقدان و تاریخنگار ایرانی، و نخستوزیر ایران در اواخر عهد قاجار بود.. نوشتههای تاریخی مشیرالدوله بیش از هرچیز نشان دهندهٔ روحیات و اندیشههای مؤلف و زمانهٔ اوست. او با نگاهی جستجوگر، تمدن کهن ایرانی را دستمایهٔ بالندگی و تفاخر ملی قرار داد و همچون میرزا آقاخان کرمانی تاریخ را «قبالهٔ نجابت و سند بزرگواری» هر ملتی میدانست. علاقهٔ پیرنیا به جزئیات اوضاع مدنی و اجتناب از تفصیل نام سلسلهها و پادشاهان، نشان دهندهٔ تأثیر روش میرزا آقاخان کرمانی بر شیوهٔ تاریخنگاری اوست. اهمیت آثار پیرنیا، گذشته از دقت نظر وی، در بهرهگیری او از جدیدترین نوشتههای آن زمان است که عدهای از فرهنگ دوستان مانند سعید نفیسی، عباس اقبال آشتیانی، سیدحسن تقیزاده وی را در این راه یاری رساندند. حسن پیرنیا در ده سال آخر عمر اغلب به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثار باارزشی همچون مجموعه سه جلدی تاریخ ایران باستان و داستانهای ایران قدیم و حقوق بینالملل را نوشت. کتاب تاریخ ایران باستان (در سه جلد) نخستین کتابی است که به شیوه علمی و بر اساس مستندات و کشفیات باستانشناسی دربارهٔ گذشته تاریخی ایران نگاشته شده و هنوز هم مورد توجه است.