کتاب بازنده نهایی

کتاب «شکست در بازی طولانی» اثر فیلیپ گوردون، یک تحلیل انتقادی و جدی است که به بررسی بیش از هفتاد سال سیاست خارجی و مداخله‌ی ایالات متحده در خاورمیانه می‌پردازد و با ارائه‌ی شواهد، استدلال می‌کند که تلاش‌های آمریکا برای برقراری ثبات، دموکراسی یا کنترل منطقه، همواره نتیجه‌ی معکوس داده است. این دخالت‌ها در رسیدن به اهداف بلندمدت ناکام مانده و اغلب وضعیت را وخیم‌تر کرده‌اند. گوردون نشان می‌دهد که ایالات متحده با وجود صرف منابع عظیم، نیروهای انسانی و هزینه‌های گزاف، به صورت مداوم در بازی طولانی‌مدت بازنده بوده است. این روایت انتقادی، دوره‌های مختلف سیاست خارجی آمریکا را در بر می‌گیرد؛ از تلاش‌های دهه‌ی پنجاه میلادی برای مهار نفوذ شوروی و تضمین جریان نفت در دوران جنگ سرد، تا جنگ‌های فاجعه‌بار پس از یازده سپتامبر. فاجعه‌ی بزرگ مداخلات عراق در سال ۲۰۰۳ و افغانستان نیز در مرکز تحلیل قرار دارند؛ این جنگ‌ها نه تنها منطقه را دچار بی‌ثباتی عمیق کردند، بلکه به صورت ناخواسته قدرت‌های منطقه‌ای مانند ایران را تقویت نموده و میلیون‌ها نفر را درگیر نزاع‌های بی‌پایان ساختند. نویسنده تأکید دارد که این شکست‌ها ریشه در ایرادات ساختاری و محاسبات غلط استراتژیک دارند. گوردون توضیح می‌دهد که یکی از دلایل اصلی ناکامی آمریکا، بیش از حد برآورد کردن قدرت و نفوذ خود در تغییر بنیادین جوامع خاورمیانه بوده است. آن‌ها به اشتباه تصور می‌کردند که می‌توانند ساختارهای سیاسی و اجتماعی را بر اساس الگوی غربی بازسازی کنند، بدون اینکه پیچیدگی‌های عمیق فرقه‌ای، قبیله‌ای، تاریخی و مذهبی منطقه را به درستی درک کنند. نتیجه‌ی این هفتاد سال مداخله، خروجی‌های ناخواسته‌ای است که هدف اولیه را کاملا زیر سوال می‌برد؛ یعنی منطقه‌ای ناآرام‌تر، دولتمردی تضعیف‌شده و کاهش اعتبار ایالات متحده در میان مردم منطقه. گوردون در پایان قویا از سیاست خویشتنداری استراتژیک و کاهش چشمگیر حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه حمایت می‌کند. او استدلال می‌کند که آمریکا باید دیپلماسی را در اولویت قرار دهد، اهداف خود را به منافع حیاتی و اصلی محدود سازد و بپذیرد که تمام مشکلات منطقه، قابل حل یا نیازمند مداخله‌ی نظامی آمریکا نیستند.