«لطیفههای شیرین عبید زاکانی» از مجموعهی «طنز نوجوان» نشر پیدایش است که به کوشش شهرام شفیعی گردآوری و بازنویسی شده است. عبید زاکانی، شاعر و نویسندهی طنزپرداز قرن هشتم هجری تقریبا در همهی قالبهای شعر از قبیل غزل و قصیده و ترکیببند و ترجیعبند و رباعی و مثنوی کار کرده است. عبید شاعری خوشذوق و آگاه بود که بهخاطر نکتهها و انتقادهای ظریف اجتماعی معروف است که تزویر و ریاکاری حاکمان را در آثارش به تصویر کشیده است. عبید در کنار ایرج میرزا از برجستهترین طنزپردازان ایرانی است. برخی به او لقب پدر طنز فارسی را دادهاند. زمان دقیق تولد و مرگ او مبهم است اما ظاهرا او هم قرن حافظ (یعنی قرن هشتم هجری) و هنرمندی قهار بوده است. امروزه مردم او را بیشتر با لطایف و منظومهی «موش و گربه» میشناسند. این منظومه یکی از نخستین خواندنیهای مناسب برای بچههاست. کتاب «لطیفههای شیرین عبید زاکانی» برگزیدهی بازنویسی شدهای از لطیفههای عبید زاکانی است. شهرام شفیعی میگوید: «در این کتاب، بیشتر از همه در کار موش و گربه فضولی کردهام و قصیدهی معروف عبید را مثل موش سوراخ کردیم و توی سوراخها نثر ریختیم. گاهی هم مثل گربه پریدیم توی لطایف و چند تکه گوشت و دنبه دزدیدیم.» حکایتها و لطایف این کتاب با زبانی ساده و روان، با تصویرگری محمدعلی بنیاسدی و مطابق با درک و سلیقهی نوجوانان امروزی نوشته شده است. مطالب کتاب با متن بازنویسیشدهی «موش و گربه» آغاز میشود و بیش از90 لطیفه و حکایت را دربرمیگیرد. یکی از لطیفههای کوتاه کتاب چنین است: «کسی آواز میخواند و میدوید .گفتند: چرا چنین میکنی؟ گفت: شنوگان میگویند که آواز من از دور خوش است. میدوم تا آواز خود از دور بشنوم.» یکی دیگر از حکایتهای بامزهی کتاب «خر گمشده» نام دارد: «ابلهی خرش را گم کردهبود. در کوچه و بازار میرفت و شکر خدا میگفت. گفتند: چرا شکر میکنی؟ مگر خرت را گم نکردهای؟ گفت: از بهر اینکه خودم بر خر ننشسته بودم؛ وگرنه، امروز روز چهارم میشد که من هم گم شدهبودم.» «لطیفههای شیرین عبید زاکانی» کتابی بامزه و خواندنی است که با لطیفههای کوتاه خنده بر لب مخاطبان نوجوان میآورد و در قالب لطیفه و حکایت نکاتی اخلاقی و انتقادی نیز مطرح میکند.
درباره شهرام شفیعی
شهرام شفیعی متولد بهمن ۱۳۴۹ در تهران آثار وی به چند زبان خارجی از جمله عربی، ترکی و روسی ترجمه شده است.