کتاب گزارش بیستون دارای سه بخش است. بخش نخست درباره تاریخ و چگونگی زبان و دبیره پارسی باستان پرداخته و همچنین نگاهی کوتاه به جایگاه بیستون و آثار باستانی آن انداخته است.
بخش دوم به طور گذرا و کوتاه تاریخ دوره هخامنشی و چگونگی روی کار آمدن شاهان هخامنشی و پارسیان و پایان این شاهنشاهی بزرگ را در بر دارد.
بخش سوم که بخش اصلی کتاب است به واکاوی و شناخت گزارش سنگ نوشته بیستون پرداخته است. سنگ نوشته‌ی بیستون، فرمان و پیام داریوش بزرگ (یکم) هخامنشی است. او در سنگ نوشته‌ی بیستون به طور مشروح درباره‌ی چگونگی مبارزات خود با شورشیان در پهنه‌ی ایران پرداخته است و نام تک تک آن‌ها و چگونگی برخورد با این شورشی‌ها را آورده است. سنگ نوشته‌ی بیستون بلندترین و بزرگترین سنگ نوشته‌ی دوره هخامنشی بوده که مانند نسکی کهن (کتاب کهن) از آن دوره تا کنون برپای و برجای مانده است. درباره جایگاه و چگونگی این سنگ نوشته در متن کتاب سخن به میان آمده و کوشش شده هر بند و گزارش این سنگ نوشته را تشریح، جزئیات و بررسی تاریخی آن آشکار شود. سنگ نوشته بیستون اوضاع آشفته ایران را در آن دوره حساس بیان می‌دارد. ما در این سنگ نوشته و در این کتاب به چگونگی اندیشه و سیاست داریوش هخامنشی درباره برخورد با شورشیان و تجزیه طلبان آن دوره روبرو می‌شویم.
کتاب گزارش بیستون
