"و هرگز جدا نمی شویم" نمایشنامهای تکپردهای، دلهرهآور و موجز از یون فوسه است - نمایشنامهنویس نروژی که بهخاطر سبک مینیمالیستی، زبان موسیقایی، و مراقبههای عمیقش بر تنهایی، اندوه و ناپایداری حضور، شهرت جهانی یافته است. در این اثر فشرده اما طنیندار، فوسه مرز میان حافظه و خیال، زندگی و مرگ، عشق و گناه را آنچنان لرزان و متخلخل نشان میدهد که واژهها دیگر پناهگاه امنی برای تجربه نیستند. او با سکوتهای معنادار و ریتمی خوابزده، روایتی میسازد که نه تحلیلپذیر است و نه پایانپذیر - روایتی که بیشتر باید آن را حس کرد تا فهمید. در مرکز نمایش، نویسندهای تنهاست که تلاش میکند داستانی را بازگو کند - یا شاید به یاد آورد - درباره زنی که ممکن است همسرش بوده باشد، یا فقط شخصیتی در ذهنش. زن به شکلی شبحگونه ظاهر میشود، گهگاه حرفهای او را قطع میکند، در خاطره یا خیال، در سکوت یا تقابل. آنچه آغاز میشود بهعنوان روایتی ساده، بهتدریج به فضایی آشفته بدل میشود که در آن مرز میان واقعیت و داستان، میان یادآوری و پشیمانی، مدام در حال لرزش است. آیا قتلی رخ داده؟ آیا زن اصلا وجود داشته؟ آیا اینها اعترافاند، یا اختراعاتی از ذهنی در حال فروپاشی؟ فوسه به هیچیک از این پرسشها پاسخ نمیدهد. در عوض، ما را وارد جهانی میکند که در آن نوشتن و بازگویی، هم شیوهای برای نجات است و هم نشانهای از گمگشتگی. حقیقت، اگر اصلا وجود داشته باشد، در لحن و سکوت جای گرفته است، نه در روایت. "و هرگز جدا نمی شویم" به شکلی شاعرانه و پرهیزکارانه به مضامینی چون فقدان، حافظه، گناه، و فروپاشی ارتباط میپردازد. این اثر، بیش از آنکه پاسخی به معنای ازدستدادن باشد، بازتابی از خود فقدان است. روایت همچون خاکستری از حقیقت، بارها تکرار میشود، بازنویسی میشود، و در نهایت، از فرم میگریزد تا در حس تهنشین شود. در این نمایش، زبان نه ابزار افشاگری، بلکه خود عرصهی گمگشتگی است. تکرارها و سکوتها، ابزارهای فوسه برای اشاره به چیزیاند که نمیتوان گفت. چیزی که تنها میتوان در میان سطرها، در وقفهها، و در لرزشهای صدای یک انسان تنها حس کرد. "و هرگز جدا نمی شویم" تجربهای است بیصدا، مخملی و تسخیرکننده. نه بهدنبال پاسخ، که در پی مکثی است میان دو نفس. در جهان فوسه، فقدان حضوری فیزیکی مییابد، و خاطره به تنهایی بدل میشود به خانهای که دیگر نه پناه، بلکه صداها را بازتاب میدهد. این نمایشنامه دعوتی است به ایستادن در سکوت، به تماشای مرز محو میان آنچه بود، و آنچه هنوز درد میکشد.
درباره یون فوسه
یون فوسه (Jon Fosse؛ زادهٔ ۲۹ سپتامبر ۱۹۵۹) نمایشنامهنویس، نویسنده اهل نروژ و برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ است. آثار وی به فارسی توسط نویسنده، مترجم و محقق تئاتر در کشور سوئد، محمد حامد توسط به فارسی ترجمه شده است.