کتاب آه پدر پدر بیچاره

نمایشنامه‌ی «اه پدر بیچاره، مامان تو را در کمد آویزان کرده و من خیلی غمگینم» که در سال ۱۹۶۱ و تنها طی پنج روز به قلم آرتور کوپیت جوان نوشته شد، یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های کمدی سیاه و تئاتر پوچ آمریکایی است؛ نمایشی که بی‌پروا، طنز گزنده را با رگه‌هایی از وحشت، گروتسک و تراژدی در هم می‌آمیزد و تماشاگر را میان خنده و تلخی معلق نگه می‌دارد. عنوان بلند و طنزآمیز آن، خود پیش‌درآمدی است بر جهانی پر از اغراق، دلهره و نقدهای تند اجتماعی که در پس دیالوگ‌های ظاهرا سبک، تپیده است.
در دل این جهان، مادام رزپتل، یک مادر سلطه‌جو و سوگوار، پسر بزرگ‌سال و آسیب‌پذیرش جاناتان، و تابوت مومیایی‌شده‌ی همسر فقیدش گرد هم آمده‌اند. آن‌ها، به همراه ونوس‌های مگس‌خوار و پیراناهای زینتی، وارد فضای یک اقامتگاه گرمسیری و عجیب می‌شوند؛ فضایی که بیش از آن‌که مکانی واقعی باشد، پژواکی است از ذهنی گرفتار وسواس، انزوا و سوگواری بیمارگون. تقابل پرستار بچه‌ی اغواگر و بی‌پروا با جاناتان لکنت‌دار، صحنه‌هایی می‌سازد که همزمان خنده‌دار و تلخ‌اند؛ چرا که زیر خنده‌های تماشاگر، پرسش‌های عمیق‌تری در مورد قدرت، وابستگی و ترس پنهان است. کوپیت در ساختار سه‌پرده‌ای اثرش، از زبان موجز و تصاویر اغراق‌آمیز بهره می‌گیرد تا خشونت پنهان و پوچی روابط انسانی را به شکلی سورئال و هجوآلود نمایان کند. از تابوت همیشه‌حاضر و جسد پدر که به شیء خانگی بدل شده، تا حیوانات خانگی گوشت‌خوار که در کنج صحنه زنده‌اند، همه چیز بدل به نماد می‌شود: نمادی از میل سرکوب‌شده، مرگ انکارشده و روابط خانوادگی پیچیده‌ای که در پس خنده، زخم‌های عمیق خود را عیان می‌کنند. در سطحی عمیق‌تر، نمایش نقدی است بر آمریکای دهه‌ی ۱۹۶۰: عصری که در آن، نمایش ظاهری خوشبختی و نرمال بودن، اغلب پوچی و سرکوب عاطفی را پنهان می‌کرد. کوپیت با زبانی طنزآلود و بی‌رحم، پوسته‌ی این ظاهر فریبنده را می‌شکافد و نشان می‌دهد چگونه قدرت، اندوه و خاطرات، می‌توانند انسان را در زندانی بی‌صدا و بی‌رحم گرفتار کنند. این نمایش پس از اجرا در برادوی، نه‌تنها تحسین منتقدان را به خود جلب کرد، بلکه با اقتباس سینمایی‌اش در سال ۱۹۶۷ نیز راه خود را به مخاطبان گسترده‌تری باز کرد. هرچند که داستان در ابتدا به نظر یک شوخی تلخ می‌آید، اما رفته‌رفته تماشاگر را با خود به جایی می‌برد که خنده در گلو می‌ماسد و طنز به اندوه بدل می‌شود.
در نهایت، «اه پدر بیچاره» چیزی فراتر از یک کمدی پوچ است: آینه‌ای گروتسک که در آن می‌توان ترس‌های پنهان، عشق‌های بیمارگون و میل به رهایی را دید. و درست در لحظه‌ای که فکر می‌کنیم همه‌چیز صرفا یک شوخی سیاه است، کوپیت از ما می‌خواهد بپرسیم: «آیا این پوچی، بازتابی از خود ما نیست؟»