ارزیابی در آموزش عالی را می‌توان فرایند منظم و مستمر گردآوری داده‌ها و اطلاعات درباره تدریس، یادگیری، برنامه درسی، ساختار و اثربخشی سازمانی، بازنگری درونی و ساز و کار کنترل کیفیت تعریف کرد. (CHEA, 2002)(Council for Higher education Accreditation) بر حسب این تعریف، اولین کوشش برای ارزیابی در آموزش عالی ایران در سال 1375 خورشیدی آغاز شد. در این سال، طرح پیش پژوهش ارزیابی درونی برای ارتقای کیفیت آموزش پزشکی مورد تصویب هیات رئیسه وقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفت. سپس در سال 1376 در شش گروه آموزشی علوم پزشکی، طرح به اجرا درآمد (بازرگان و همکاران، 1379). با توجه به نتایج مثبت این طرح، دانشگاه تهران، به عنوان اولین دانشگاه غیرپزشکی، در بهار 1376 در یکی از جلسه‌های شورای دانشگاه، اجرای طرح ارزیابی درونی در گروه‌های آموزشی این دانشگاه را مورد توجه قرار داد. به همین منظور، شورای دانشگاه سال 1376 را ((سال نظارت و ارزیابی)) نام نهاد (بازرگان، 1376، ص 39). بر این اساس، پیشنهاد شده بود که در چند دانشکده، از هر کدام، یک گروه آموزشی ارزیابی درونی انجام دهد. هر چند در این سال، اجرای ارزیابی درونی به تأخیر افتاد، در سالهای بعد گروه ترویج و آموزش کشاورزی و نیز گروه معماری (دانشکده هنرهای زیبا) در دانشگاه تهران به ارزیابی درونی پرداختند. گزارش اولیه ارزیابی درونی در این گروهها نشان می‌دهد که فرایند ارزیابی درونی نقش موثری در بهبود کیفیت در این گروهها داشته است.
کتاب ارزیابی کیفیت در آموزش عالی ایران از اندیشه تا عمل
پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
عباس بازرگان
