کتاب حاضر «دستور زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ گشتاری» از زمان نخستین انتشار آن تا کنون، همواره مورد توجه و اقبال استادان، پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به دستور زبان فارسی بوده است. درواقع، رویکرد و بینش نظری تازه‌ای که در بررسی و توصیف ساخت دستوری زبانها، و به‌ویژه دستور زبان فارسی در این کتاب به‌کار گرفته شده، کارآمد و شایان توجه بوده است. در این کتاب، ویژگیهای ساختی دستوری مقوله‌ها یا دسته واژه‌های اسم، فعل، صفت و قید، و حرف اضافه، و نیز مقوله‌های گروههای اسمی، فعلی، صفتی، قیدی، و حرف اضافه‌ای بر پایۀ نظریۀ زایشی گشتاری، توصیف و تدوین شده است. بر این پایه، چگونگی کارکرد وندها و صورتهای صرفی دسته‌واژه‌ها، روابط ساختی دستوری واژه‌ها و گروهها، و جمله‌ها، و همچنین، کارکردهای جابه‌جایی، و عنصر پنهان(حذف)، به دقت نشان داده شده است. به‌علاوه، بر پایۀ توصیف واحدها و ویژگیهای آنها، چگونگی همسانی ساختی دستوری صورتهای گفتاری و نوشتاری قرینه، به لحاظ دارا بودن واژه‌ها، گروهها، و جمله‌های سازندۀ برابر، واقعیّت نمای ذهنی انتزاعی واحدهای یاد شده و ویژگیهای ساختی دستوری آنها نیز به اثبات می‌رسد. همچنین چگونگی ویژگی زایشی گشتاری ساختهای دستوری گروهها و جمله‌ها، و امکان تولید جمله‌های بی‌شمار زبان، به‌خوبی آشکار می‌گردد.
کتاب دستور زبان فارسی
دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی مشکوه الدینی
