کتاب ارسطو: اخلاق نیکوما خوسی

کتاب «ارسطو: اخلاق نیکوماخوسی» نوشته‌ی هیو اچ بنسون، دانشجویان فلسفه یا خوانندگانی نوشته شده که می‌خواهند بدون غرق شدن در پیچیدگی‌های فلسفه‌ی ارسطو و بحث‌های تخصصی، ساختار فکری و هدف اخلاق ارسطویی را به ‌درستی درک کنند. بخش نخست کتاب به معرفی جایگاه «اخلاق نیکوماخوسی» در سنت فلسفی یونان می‌پردازد. نویسنده توضیح می‌دهد که ارسطو در این اثر به دنبال «علم زندگی خوب» است، نه صرفا مجموعه‌ای از قوانین یا توصیه‌های اخلاقی. او به جای تمرکز بر درست یا نادرست بودن عمل، می‌پرسد: انسان چگونه می‌تواند به زندگی‌ای شکوفا و سعادتمند دست یابد؟ پاسخ ارسطو در مفهوم اودایمونیا (سعادت یا شکوفایی) نهفته است؛ حالتی که در آن انسان به عنوان موجودی خردمند، به فعلیت کامل توانایی‌هایش می‌رسد. وی همچنین توضیح می‌دهد که اخلاق ارسطویی بر ایده‌ی فضیلت (آرته) استوار است، یعنی ویژگی‌ای پایدار در شخصیت که انسان را قادر می‌سازد در موقعیت‌های مختلف به‌درستی قضاوت و عمل کند. به علاوه، نویسنده تشریح می‌کند که این فضیلت، برای ارسطو، نوعی تعادل میان افراط و تفریط است، مثلا شجاعت در میانه‌ی بی‌احتیاطی و ترس قرار دارد. او سپس بحث عقل عملی یا فرونسیس را بررسی می‌کند، که در اندیشه‌ی ارسطو همان توانایی تشخیص عمل درست در موقعیت‌های خاص است. در واقع، «اخلاق نیکوماخوسی» بخشی از پروژه‌ی بزرگ‌تر ارسطو درباره‌ی شناخت نفس و هستی است. از دید او، سعادت نه نتیجه‌ی لذت یا اطاعت از قانون، بلکه حاصل هماهنگی میان عقل و میل است. در همین چارچوب، نویسنده به نقش عادت، تربیت و سیاست نیز می‌پردازد؛ چراکه از نظر ارسطو، انسان تنها در جامعه‌ی خوب می‌تواند فردی نیکو شود. افزون بر این مطالب، نویسنده در بخش پایانی به چالش‌های امروزی خواندن ارسطو اشاره می‌کند: آیا نظریه‌ی فضیلت در دنیای مدرن که ارزش‌های متنوع و گاه متضاد دارد، هنوز معنا دارد؟ وی با شیوه‌ای تحلیلی پاسخ می‌دهد که اهمیت ارسطو در تأکید او بر پیوستگی میان اخلاق و خودشناسی است؛ او به ما یادآوری می‌کند که اخلاق، پیش از هر چیز، نوعی پرسش درباره‌ی شیوه‌ی بودن است نه صرفا درباره‌ی آنچه باید انجام دهیم.