وی در مرداد 1310 خورشیدی در شهر دماوند در خانواده‌ای کشاورز دیده به جهان گشود. در کودکی از نعمت مادر محروم شد. در زمینه گذران زندگی خود گفته است در سال‌های اول زندگی هم‌درس می‌خواندم و هم کار می‌کردم. پیش از ورود به دانشکده، کشاورزی و کارگری می‌نمودم و در سال 1332 در رشته ریاضی از مدرسه نظام تهران موفق به اخذ مدرک دیپلم ششم متوسطه می‌شود. به علت این‌که برای تأمین مخارج زندگی خود مجبور بود کار کند، در سال اول در کنکور موفقیتی کسب نمی‌کند و بی‌درنگ به استخدام اداره دفع آفات دماوند درآمده و در آنجا با مسائل سم و دفع آفات آشنا می‌شود. وی در اواخر سال 1332 به اداره فرهنگ (آموزش و پرورش کنونی) می‌رود و در مدارس مختلف تهران، غرب کرج و رازی حصارک به تدریس فیزیک، شیمی و ریاضی می‌پردازد. در زمانی که معلم بود، در بهار 1334 به‌طور متفرقه موفق به دریافت دیپلم طبیعی و دیپلم تخصصی از دانشسرای مقدماتی شده و از طریق آزمون ورود به دانشگاه وارد دانشکده کشاورزی و در سال 1338 با انجام پایان‌نامه تحصیلی در مورد کنه‌های نباتی و اخذ درجه فوق‌لیسانس با گرایش دفع آفات نباتی به‌عنوان دستیار در دانشکده کشاورزی مشغول شد. دکتر اسماعیلی دوران تحصیلی دانشگاهی خود را زیر نظر استادانی چون دکتر دواچی، دکتر علی منوچهری، دکتر مسعود ورزنده، دکتر حسین سپاس گذران و دکتر محمود شجاعی گذراند. در سال 1339 به همراه چند دانشجوی دیگر به آمریکا اعزام شد و در سال 1342 موفق به دریافت درجه دکتری در رشته حشره‌شناسی شد. دکتر اسماعیلی در جایی گفته‌اند: نباید غر زد، باید شرایط را مساعد و کارکنیم. از آثار علمی ایشان می‌توان به بیش از شش کتاب تألیف و ترجمه، بیش از یک‌صد مقاله علمی، بیش از 46 طرح و پروژه تحقیقاتی که استاد به‌عنوان مجری یا همکار طرح بوده‌اند و مشاورت و راهنمایی بیش از 112 پایان‌نامه دانشجویی و شرکت در بیش از 20 کنگره و سمپوزیم داخلی و بین‌المللی، اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های استاد، جایگاه ویژه ایشان در منظر کشاورزان مناطق مختلف تهران بوده است. از وی به‌عنوان فردی متدین، صادق و دوستدار شعر، حساس، صبور، با سعه‌صدر، متواضع و بسیار صمیمی و مهربان با دانشجویان، فعال و بسیار کوشا یاد می‌شود. ایشان به همراه برخی همکاران مانند حاج‌آقا ابوترابی موفق به سفر حج عمره نیز می‌شوند. این استاد فرزانه سرانجام در 12 اسفند 1376 در اثر سانحه اتومبیل دعوت حق را لبیک و به دیار باقی شتافت.
