مجموعه پژوهش‌ها و پیمایش‌های سیاسی و اجتماعی در چند سال اخیر نشان می‌دهد که ذهنیت عمومی جامعه ایرانی و یافته‌های پژوهشگران بر سر این نکته متفق‌القول‌اند و به اجماع رسیده‌اند که گمشده و مطلوب کشور برای حل معضلات اساسی، «کارآمدی» و اثربخشی سیاست‌ها و اقدامات کارگزاران نظام سیاسی است. در عین حال، کارآمدی هر نظام سیاسی بیشتر در سه قلمرو مدیریت، اقتصاد و سیاست مورد بررسی قرار می‌گیرد. در حوزه مدیریت معمولا سه ویژگی برای کارآمدی مدیریت ذکر می‌شود که بر مبنای آن مدیریت کارآمد باید نخست اینکه، برای برآورده‌ساختن اهدافی که برای آن طراحی شده توانا باشد؛ دوم اینکه، بتواند با تغییرات فرضی که اوضاع و شرایط اجتماعی و توسعه و پیشرفت فنی پدید می‌آورد، همگام شود و سوم در عین آنکه با سیاست‌ها و برنامه کلی مطابق است، تقاضاهای خاص هریک از اجزای سیستم را برآورده کند. در حوزه سیاست نیز این اصطلاح به تحقق عینی یا توان نظام سیاسی در تحقق کارکردهای اساسی حکومت، به‌‌گونه‌ای که بیشتر مردم و گروه‌های قدرتمند درون نظام آن را مشاهده کنند، معنا شده است. بنابراین، کارآمدی با مفاهیمی همچون کارایی، پاسخ‌گویی و مشروعیت ارتباط نزدیکی دارد. در حوزه اقتصاد، کارآمدی با کارایی مترادف گرفته شده و به «قابلیت و توانایی رسیدن به هدف‌های تعیین‌شده و مشخص» تعبیر می‌شود. با‌توجه‌به نیاز جامعه علمی و سیاسی کشور به متون تخصصی در این حوزه، پژوهشکده مطالعات راهبردی بر بنیاد رسالت علمی- پژوهشی خود و با همکاری جمعی از استادان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، به گردآوری مقالات حاضر و انتشار آن در قالب عنوان «کارآمدی نظام سیاسی» اقدام کرده است. امید است این کتاب بتواند مورد توجه فرهیختگان این حوزه قرار گرفته و نیازهای علمی دانش‌پژوهان و سیاستمداران را پاسخ دهد.
کتاب کارآمدی نظام سیاسی
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فرزاد پورسعید
