کتاب قتل از دید چند راوی

رمان «قتل از دید چند راوی» نوشته‌ی سامانتا داونینگ که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، یکی از آثار کوتاه‌تر و در عین حال تأثیرگذار این نویسنده‌ی آمریکایی در ژانر تریلر روان‌شناختی است. داونینگ پیش‌تر با رمان‌هایی چون «همسر دوس داشتنی من» و «او این بازی را شروع کرد» جایگاه خود را به‌عنوان یکی از صداهای تازه و پرهیاهوی تریلر معاصر تثبیت کرده بود، و در این اثر بار دیگر نشان می‌دهد که چگونه می‌تواند با روایتی فشرده و تعلیق‌زا، مرز میان حقیقت و دروغ، اعتماد و خیانت را به لرزه درآورد. .
قهرمان داستان، شلبی، پرسه‌دهنده‌ی سگ‌ها در کالیفرنیای شمالی است. در یکی از روزهای کاری، پس از بازگرداندن هاسکی‌ای به نام پلاتو به خانه‌ی صاحبش، با صحنه‌ای هولناک روبه‌رو می‌شود: تاد برک، صاحب سگ و تاجری خوش‌نام در شهر، بی‌جان در حمام افتاده است. برک چهره‌ای موجه در جامعه دارد؛ بنیان‌گذار یک شرکت مکمل‌های ارگانیک که تصویری سالم و منظم از خود ساخته است. با این حال، مرگش پرده از رازها و پیچیدگی‌های زندگی او برمی‌دارد. ورود کارآگاه کارلا گری‌دی آغازگر تحقیقات رسمی است. داستان از دو منظر روایت می‌شود: شلبی، شاهد و درگیر اصلی ماجرا، و گری‌دی، کارآگاه با نگاهی موشکافانه. این ساختار دوگانه امکان دسترسی خواننده به دو زاویه‌ی متفاوت را فراهم می‌کند و به پیچیدگی معما می‌افزاید. شلبی در میانه‌ی سوءظن‌ها قرار می‌گیرد، در حالی که روابط پرتنش تاد با همسرش رجینا و همسایه‌هایش بستر تازه‌ای برای حدس و گمان فراهم می‌سازد. با پیشروی داستان، ابعاد پنهان شخصیت تاد آشکار می‌شود: از مسائل مالی گرفته تا روابط شخصی که تصویری بسیار پیچیده‌تر از ظاهر آراسته‌اش نشان می‌دهد. هم‌زمان، شلبی هر چه بیشتر درگیر پرونده می‌شود و سایه‌ی شک بر سر او سنگینی می‌کند. کارآگاه گری‌دی با دقت و احتیاط مسیر تحقیقات را ادامه می‌دهد و هر بار سرنخ‌های تازه‌ای به دست می‌آورد.
داونینگ در این رمان از ترکیب تعلیق روایی با طنزی تلخ بهره می‌گیرد؛ نگاهی نقادانه به جامعه و انگیزه‌های انسانی دارد و نشان می‌دهد که پشت ظاهر به‌ظاهر آرام و منظم زندگی‌ها، چه رازهایی نهفته است. همین ویژگی‌ها سبب می‌شود »قتل از دید چند راوی» نه تنها یک معمای جنایی سرگرم‌کننده، بلکه روایتی تأمل‌برانگیز درباره‌ی روابط انسانی باشد. از منظر مضامین، کتاب باز هم به پرسش‌های آشنای داونینگ بازمی‌گردد: آیا ما می‌توانیم به دیگران اعتماد کنیم؟ تا چه اندازه زندگی افراد عادی می‌تواند لایه‌هایی تاریک و پیش‌بینی‌ناپذیر داشته باشد؟ و مهم‌تر از همه، حقیقت چه بهایی دارد وقتی برملا شدن آن می‌تواند ویرانگر باشد؟ عنوان انگلیسی کتاب-برگرفته از ضرب‌المثل «let sleeping dog lie» به‌معنای «بهتر است گذشته را دست‌نزنیم»-نیز اشاره‌ای کنایی به همین مضمون دارد: گاهی جستجوی حقیقت می‌تواند خطرناک‌تر از نادیده گرفتن آن باشد.
پذیرش این اثر در میان مخاطبان و منتقدان عموما مثبت بوده است، به‌ویژه به دلیل ریتم سریع و پیچش پایانی غیرقابل‌پیش‌بینی آن. با این حال، برخی از خوانندگان اشاره کرده‌اند که به دلیل کوتاهی کتاب، شخصیت‌پردازی به عمق آثار بلند داونینگ نمی‌رسد. با این وجود، بسیاری این نوولا را به‌عنوان نمونه‌ای خوش‌ساخت از توانایی نویسنده در خلق تعلیق و بازی با ذهن خواننده تحسین کرده‌اند.
در نهایت، «قتل از دید چند راوی» نشان می‌دهد که سامانتا داونینگ حتی در قالب‌های کوتاه‌تر نیز می‌تواند همان شدت و گیرایی روایات روان‌شناختی خود را حفظ کند. این کتاب هم تجربه‌ای سرگرم‌کننده برای طرفداران وفادار اوست و هم نقطه‌ی شروع مناسبی برای خوانندگانی که می‌خواهند با دنیای پرتعلیق او آشنا شوند.