کتاب حمورابی

«حمورابی» نوشته «جودیت لوین» جلد چهارم از مجموعه‌ی یازده جلدی «رهبران جهان باستان» است. حمورابی چهار هزار سال پیش در سرزمینی که بعدها بین‌النهرین نامیده شد، زندگی و حکمرانی می‌کرد. امپراتوری بابل که با حکمرانی او آغاز شد و ۱۲۰۰ سال دوام آورد. حمورابی آنقدر به جنگ ادامه داد تا سرزمین‌های دور و اطراف را تصرف کرد و آن‌گاه صاحب سرزمینی ساکت و آرام شد تا عادلانه بر آن حکومت کند. قانون‌نامه او یکی از مهم‌ترین اسناد فرهنگ بابل است که باستان‌شناسان موفق به یافتن آن شده‌اند.
فصل اول کتاب معرفی حمورابی است که از کشف قانون‌نامه او در ۱۹۰۱ آغاز می‌شود. با توجه به این قانون‌نامه، سرزمین‌های تحت حکومت و تفاوت‌های او با دیگر پادشاهان روشن می‌شود. قانون‌نامه‌ی او سه قطعه بزرگ سنگ سیاه براق بود که یادمانی به بلندی تقریبا دو متر و سی‌ سانتیمتر را تشکیل می‌داد. قوانین او در حدود سیصد فقره، از جمله شامل قانونی بود که حکم می‌کرد شخص باید «چشم در برابر چشم و دندان در برابر دندان» بدهد. نویسنده در فصل دوم برای رسیدن به دوران حمورابی به عقب باز می‌گردد و تاریخ را از گهواره تمدن یعنی بین‌النهرین، به طور مختصر مرور می‌کند. لوین در این فصل به آغاز شهرنشینی، شروع تاریخ در سومر، کشف سومر، آغاز خط‌نویسی و آدم‌ها و خدایانی پرداخته که برای درک حمورابی و دنیای او ضروی هستند. «سرزمین سومر و اکد» عنوان فصل سوم است و به آغاز پادشاهی در این منطقه و سلسله پادشاهان قبل از حمورابی می‌پردازد و فصل چهارم روایت آغاز پادشاهی حمورابی است. قدرت‌های منطقه‌ای در اطراف سرزمین حمورابی، نخستین سال‌های پادشاهی حمورابی، شاه چوپان، شاه در مقام قاضی، حمورابی در مقام پادشاه، حمورابی در زمان صلح از دیگر مباحث این فصل است. فصل پنجم و ششم به جنگ‌‌های حمورابی اختصاص دارد.
بیشتر آنچه درباره حمورابی و دوران او می‌دانیم از مجموعه قوانینی‌است که بین سال‌های ۱۹۰۱ و ۱۹۰۲ م. در حفاری‌ها به دست آمده است. این مجموعه قوانین که به قانون‌نامه حمورابی معروف شده، موضوع فصل هفتم است که لوین به طور کامل به آن پرداخته است. قانون‌نامه حمورابی یکی از پیشرفته‌ترین نظام‌های موجود قضایی باستان است که تقریبا متشکل از سیصد فقره قانون است. فصل هشتم درباره‌ی میراث حمورابی و پادشاهی پسر او، سمسو ایلونه است.
«حمورابی» زندگی و دوران حاکمی را که به شاه عدالت معروف بود از طریق سخنان و قانون‌نامه او روایت می‌کند؛ کتابی خواندنی و جالب برای علاقمندان به تمدن بین‎النهرین و دوران باستان.