کتاب روان‌کاوی اتوکرنبرگ

کتاب «روان‌کاوی اختلالات خوردن» نوشته‌ی تام وولدریج، در سال ۲۰۲۲ توسط انتشارات راتلج، به عنوان بخشی از مجموعه‌ی «مقدمه‌هایی بر روانکاوی معاصر» منتشر شد. این اثر مختصر و مفید، به شکلی فشرده و در عین حال ژرف، به پزشکان، روان‌درمانگران و پژوهشگران علاقه‌مند نقطه‌ی ورودی متفکرانه‌ای برای درک نظریه‌های روان‌پویشی اختلالات خوردن ارائه می‌دهد. وولدریج، که خود روانکاو و استاد دانشگاه است، با زبانی روشن و لحنی همدلانه، پیچیدگی‌های روانی این اختلالات را به شیوه‌ای قابل فهم و بدون غرق شدن در اصطلاحات تخصصی باز می‌نمایاند. سبک نوشتار او علمی و متأملانه است، اما با مثال‌های بالینی و روایت‌های زنده، به متن حیاتی انسانی می‌بخشد.
ساختار کتاب در نه فصل طراحی شده و از مفاهیم ابتدایی مانند آلکسی‌تیمیا و فقدان زبان هیجانی آغاز می‌شود و به‌تدریج به لایه‌های عمیق‌تری چون روابط ابژه‌ای، فقدان، انزجار بدنی، تفکیک بدن و ذهن، و تأثیرات فرهنگی و جنسیتی بر تجربه‌ی اختلالات خوردن می‌پردازد. فصل پایانی به بررسی جوامع آنلاین طرفدار بی‌اشتهایی (pro-ana) اختصاص دارد و با دقت نشان می‌دهد که چگونه این فضاهای دیجیتال هم می‌توانند به بیان رنج مشروعیت دهند و هم از فرایند بهبود جلوگیری کنند. از رهگذر این فصل‌ها، تصویری از فرد مبتلا به اختلال خوردن ترسیم می‌شود که با فقدان زبان هیجانی، شرم بدنی، دوگانگی ذهن و بدن، و تجربه‌های رابطه‌ای گسسته دست‌وپنجه نرم می‌کند. مضامین اصلی اثر، گرسنگی به‌مثابه زبان، خودآزاری و پاک‌سازی به عنوان نمادهای روانی، نقش روابط اولیه‌ی خانواده (به‌ویژه نقش پدر) در تکوین آسیب، و بعد فرهنگی و جنسیتی تجربه‌ی بدنی را در بر می‌گیرد. وولدریج با تأکید بر نقش روابط و تاریخچه‌ی دلبستگی در پیدایش اختلالات خوردن، روانکاوی را نه ابزاری برای کنترل نشانه‌ها بلکه راهی برای درک زبان پنهان رنج معرفی می‌کند. اگرچه این کتاب فاقد شخصیت‌هایی به معنای داستانی است، اما نمونه‌های بالینی و دیالوگ‌های درمانی که ارائه می‌شود، همچون صداهایی نمادین، در فهم عمیق‌تر مفاهیم کلیدی کمک شایانی می‌کنند. برای وولدریج، اختلالات خوردن نه صرفا اختلالی رفتاری بلکه شکلی از سخن گفتن بدن، یا به تعبیری «فریاد خاموش» روان، در پاسخ به فقدان درک و معناست. این اثر در میان روان‌درمانگران تحسین شده است. آدرین هریس آن را نمونه‌ای از تلفیق ظریف روانکاوی کلاسیک با دیدگاه‌های بین‌فردی و فرهنگی دانسته، و الساندرا لما، نویسنده و روانکاو ایتالیایی، بر ارزش بالینی آن برای تمایز میان ساختارهای روانی مختلف تأکید کرده است. کتاب به‌ویژه به دلیل حساسیت فرهنگی، توجه به پویایی‌های جنسیتی و نگاه تازه‌اش به نقش فضای مجازی در بازنمایی بیماری، مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
«روان‌کاوی اختلالات خوردن» نه‌تنها به خواننده‌ی حرفه‌ای راهی برای نگریستن به آن سوی علائم جسمی می‌گشاید، بلکه به‌مثابه دعوتی به تأمل، فهم و همدلی با تجربه‌ی رنجی است که بدن به دوش می‌کشد، وقتی که کلمات کافی نیستند.