کتاب کاترینا توفان مورد علاقه ی من است

«کاترینا توفان موردعلاقه‌ی من است» مجموعه شعری سروده‌ی فرزانه قوامی است که در مجموعه‌ی «جهان تازه‌ی شعر» نشر چشمه منتشر شده و شامل سی‌وچهار شعر است. فرزانه قوامی فارغ‌التحصیل ادبیات فارسی از دانشگاه علامه طباطبایی است و پیش از این، سه مجموعه شعر با نام‌های «من از نسل شهرزادهای مضطربم»، «از من فقط النگویی می‌ماند» و «بعد از هفت ساعت و بیست و نه دقیقه گریه» از او چاپ شده است.
شعرهای این کتاب در بازه زمانی بهمن‌ماه ۸۹ تا آذرماه ۹۳ سروده شده‌اند. بیشتر شعرهای این مجموعه مضامینی عاشقانه و اجتماعی دارند. این اشعار را می‌توان به معنی واقعی کلمه محصول شعر دهه هفتاد و یادآور فرم و محتوای شعری آن دهه دانست. دهه هفتاد در تاریخ شعر و ادبیات ایران، دهه‌ی تردید در گفتمان کلان و فروپاشی اتوریته‌ی بسیاری از نهادها در سطح جامعه بود. در این دهه‌ شعر فارسی و اصول پذیرفته‌شده‌ی تک‌ساحتی آن، که در طول تاریخ ادبیات ایران تغییرناپذیر می‌نمود، دچار چالشی جدی شد. بنابراین شاید بتوان گفت شعر دهه‌ی هفتاد ایران مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جریان شعری بعد از انقلاب است.
اسطوره و روابط بینامتنی را می‌توان از مهم‌ترین عناصر شعری این مجموعه دانست، اما اسطوره‌ها و شخصیت‌ها در این شعرها استحاله پیدا کرده‌اند و از متن و بافت تاریخی خودشان خارج ‌شده‌اند و در دنیای جدید شعر، زمانه‌ای دیگر را تجربه می‌کنند. تلفیق سرنوشت اسطوره‌ها با هم و بیرون کشیدن آن‌ها از دل تاریخ و خوانش دیگری از آن‌ها در سطر سطر اشعار به چشم می‌خورد: «فینیقی‌ها بودند که آتش را اختراع کردند؟/ فینیقی‌ها بودند که الفبا را اختراع کردند؟/ اولین بار حسی است ناب که در آخرین بار تکرار می‌شود/ به افلاتون بگو/ هستی مچاله‌ی خاطراتی است که دردآورتر از دردهای اولیه به لطمه می‌رسند...».
تلاش شاعر در برخی اشعار این مجموعه گریز از کلان‌روایت و به حاشیه راندن آن است و به‌جای آن خرده‌روایت‌های حاشیه‌ای در شعرها رنگ می‌گیرد؛ اتفاقی که بیش‌تر و پیش‌تر در جریان شعر دهه هفتاد شاهد آن بودیم. حسی که در بیشتر شعرهای این کتاب برای خواننده باقی می‌ماند نوستالژی گمشده در گذشته‌ای نه‌چندان دور و خنده‌دار است: «گذشته‌ی خنده‌داری داشتم/ تلفن‌ها همگانی بود/ عشق در باجه‌ها پرسه می‌زد با دو ریال/ مزاحمت می‌شوم/ فوت‌هایم مصنوعی/ موهایم مصنوعی/ دریاچه‌های شهرم مصنوعی / راستی تو فلسفه‌ی دندان‌های غیرشیری را می‌دانی؟».
«کاترینا توفان موردعلاقه‌ی من است» برای علاقمندان به شعر معاصر و به‌خصوص دوستداران جریان شعری دهه‌ی هفتاد می‌تواند جذاب و خواندنی باشد.