کتاب روش های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی

کتاب «روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی»، جلد نخست از این مجموعه‌ نوشته‌ی دکتر اسماعیل سعدی‌پور، اثری شایسته در حوزه پژوهش است که نام نویسنده‌اش با حوزه‌ی آمار و روش تحقیق در ایران پیوند خورده است. هدف اصلی این کتاب، نهادینه کردن تفکر منطقی، اصولی و ساختارمند در پژوهشگران علوم رفتاری است تا آنان را از ورطه‌ی ذهن‌گرایی، کلی‌گویی و انحراف از مسیر علمی دور نگه دارد.
دکتر سعدی‌پور بر این باور است که پژوهش، صرفا یک فرآیند فنی نیست یعنی فعالیتی است که زیبایی و جذابیت‌های خاص خود را دارد و محقق با تمام انرژی، احساس و فکر خود با آن درگیر می‌شود. نویسنده در این کتاب، دو شایستگی را برای یک پژوهشگر حقیقی ضروری می‌داند: نخست، مهارت‌های تکنیکی و روش‌شناختی و دوم، درک از ماهیت و هدف پژوهش علمی که همان مطالعه‌ی منظم و کنترل‌شده‌ی روابط میان پدیده‌هاست. از نگاه او، این دو بال یکدیگر را کامل می‌کنند؛ مهارت فنی بدون درک هدف، بی‌معناست و درک هدف بدون توانایی فنی، ناکارآمد. این نگاه، کتاب را به یک راهنمای فکری برای ورود به دنیای پژوهش تبدیل می‌کند. فصول ابتدایی به مبانی و زیرساخت‌ها می‌پردازند و با «درک علمی رفتار» آغاز شده، به «رویکردها و انواع تحقیق» می‌رسند. سپس، کتاب وارد مراحل عملی‌تر می‌شود و نحوه‌ی «انتخاب موضوع، بررسی پیشینه و بیان مسئله» را به تفصیل شرح می‌دهد. در ادامه، مسائلی همچون صورت‌بندی «فرضیه»، تعریف «سازه‌ها و متغیرها»، و اصول «اندازه‌گیری» به دقت موشکافی و بررسی می‌شوند. بخش مهمی نیز به «جامعه و نمونه‌گیری» اختصاص دارد که از ارکان هر پژوهش معتبری است. در نهایت، کتاب به سراغ معرفی سه روش تحقیق پرکاربرد در علوم رفتاری می‌رود: «روش پیمایشی»، «تحقیق آزمایشی» و «تحقیق علی-مقایسه‌ای». این ساختار، به دانشجو کمک می‌کند تا چارچوب یک تحقیق را از ابتدا تا انتها به درستی فراگیرد.
کتاب برای تمام دانشجویان رشته‌های روان‌شناسی و مشاوره یک منبع ضروری محسوب می‌شود، چرا که پایه‌ی دانش مفدماتی برای درک بهتر سایر دروس تخصصی فراهم می‌آورد. به همین دلیل، این کتاب سال‌هاست به عنوان یکی از منابع اصلی برای داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد روان‌شناسی و علوم تربیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.