کتاب کلید گنج مقصود

در این کتاب، نویسنده کوشیده است با تکیه بر آثار پانزده شاعر معاصر، نیایش‌های آنها را بررسی و تحلیل کند. به دلیل کثرت شاعرانی که می‌توانستند مشمول این موضوع شوند، برای نقد و تحلیل بهتر نیایش‌های پانزده شاعر بررسی شده است. نیایش‌ها بر اساس قالب، از نظر صورت و محتوا تجزیه و تحلیل شده‌اند.

بیشتر نیایش‌های این شاعران در قالب‌های سنتی و برخی در قالب‌های نیمایی سروده شده‌اند. نیایش‌های پروین اعتصامی، محمدتقی بهار، جلال‌الدین همایی، محمدحسین شهریار، مشفق کاشانی، فروغ فرخزاد، مهدی اخوان ثالث، قیصر امین‌پور، سیدحسن حسینی و علیرضا قزوه بیشتر در قالب‌های سنتی قصیده، غزل، مثنوی، مسمط، رباعی و دوبیتی است. نیایش‌های سهراب سپهری و فریدون مشیری در قالب نیمایی سروده شده‌اند؛ اما قیصر امین‌پور هم یک منظومۀ نیایشی در قالب نیمایی دارد. اما سیدعلی موسوی گرمارودی و سلمان هراتی در هر دو گروه قرار می‌گیرند. همچنین طاهره صفارزاده با وجود اینکه در مضامین مذهبی عرفانی اشعار زیادی دارد، به موضوع مناجات نپرداخته است.

مهم‌ترین ابعادی که این پژوهش‌ به آنها می‌پردازد، عبارت‌اند از: نیایش و نقش آن زندگی، ساختار و محتوای نیایش، نوع ادبی مناجات و انواع شعر، پیشینۀ مناجات در ادب فارسی، تحلیل ساختاری و محتوایی مناجات در شعر معاصر، مقایسۀ مضامین و زمینه‌های روحی مناجات‌های شاعران.

بر این اساس در بخش نخست کتاب طی دو فصل به نیایش و ابعاد آن در زندگی و ساختار و محتوای نیایش پرداخته شده است. اما در بخش دوم مناجات‌های منظوم فارسی معاصر بررسی و تحلیل شده است.