کتاب رهایی از تله گرسنگی هیجانی

کتاب «رهایی از تله گرسنگی هیجانی» نوشته‌ی جادسون بروئر، روان‌پزشک و پژوهشگر علوم اعصاب، به بررسی نقش مغز در شکل‌گیری عادت‌های غذایی می‌پردازد. تمرکز اصلی کتاب بر روی پرخوری هیجانی است، یعنی زمانی که فرد بدون نیاز فیزیولوژیکی، صرفا برای کاهش اضطراب، استرس یا ناراحتی به غذا خوردن رو می‌آورد. بروئر تلاش می‌کند نشان دهد که این رفتار چگونه در مغز تقویت و تثبیت می‌شود و چطور می‌توان آن را از طریق آگاهی ذهنی متوقف کرد.
در فصل‌های آغازین کتاب، نویسنده با استفاده از مفاهیم علوم اعصاب و نمونه‌های بالینی، توضیح می‌دهد که مغز انسان تمایل دارد رفتارهایی را که باعث احساس آرامش موقت می‌شوند، به‌عنوان الگوی تکرارشونده ثبت کند. یکی از این رفتارها، خوردن در پاسخ به احساسات ناخوشایند است. افراد معمولا در زمان‌هایی مثل بی‌حوصلگی، تنهایی یا خستگی ذهنی به‌طور ناخودآگاه سراغ غذا می‌روند تا وضعیت روانی خود را تعدیل کنند، حتی اگر واقعا احساس گرسنگی نداشته باشند.
بخش میانی کتاب به این می‌پردازد که چگونه سیستم پاداش مغز، به‌ویژه ماده‌ای به نام دوپامین، در ایجاد این چرخه‌های عادتی نقش دارد. غذا، به‌ویژه غذاهای چرب و شیرین، می‌تواند باعث ترشح دوپامین شود و حس خوبی ایجاد کند. این حس به‌مرور، غذا خوردن را به یک واکنش شرطی تبدیل می‌کند. بروئر توضیح می‌دهد که این الگوها به‌صورت خودکار در ذهن شکل می‌گیرند و اگر آگاهانه به آن‌ها توجه نشود، می‌توانند سال‌ها ادامه یابند. در فصل‌های پایانی، کتاب مجموعه‌ای از ابزارها و تمرین‌های ذهن‌آگاهی ارائه می‌دهد که هدفشان شناسایی این رفتارهای شرطی و جایگزینی آن‌ها با واکنش‌های سالم‌تر است. از جمله این تمرین‌ها می‌توان به بررسی نشانه‌های واقعی گرسنگی، تمرکز بر احساسات پیش از خوردن، و ایجاد فاصله زمانی میان محرک و واکنش اشاره کرد.