کتاب شاه است حسین

کتاب «شاه است حسین: روایت زائران پیاده پاکستانی اربعین در سیستان و بلوچستان» اثر علیرضا میرشکار، بیش از آنکه یک سفرنامه یا گزارش میدانی باشد، حاصل یک حسرت و روایتی از تلاقی یک فقدان شخصی با ایمانی عظیم و جمعی است. این اثر از یک موقعیت کاملا انسانی سرچشمه می‌گیرد؛ زمانی که نویسنده، به دلیل تعهدات شغلی، از سفر اربعین که برایش برنامه‌ریزی کرده بود، باز می‌ماند. او این جاماندگی را به فرصتی برای کشف و شهود تبدیل می‌کند و دوربین و ضبط صوت خود را به سمت زائرانی نشانه می گیرد که اغلب در هیاهوی میلیونی اربعین، داستان‌هایشان ناگفته باقی می‌ماند: زائران پیاده‌ی پاکستانی که از مرزهای سیستان و بلوچستان عبور می‌کنند.
این کتاب، کوششی برای ثبت تاریخ شفاهی عشق به امام حسین (ع) از زبان مردمانی است که سفری طولانی و پرمشقت را از شهرهای مختلف پاکستان آغاز کرده‌اند تا خود را به کربلا برسانند. میرشکار در موکب‌ها و زائرسراهای زاهدان، در فرصت‌های کوتاهی که پیش از حرکت دوباره‌ی کاروان‌ها به دست می‌آورد، پای صحبت این زائران می‌نشیند. او به دنبال پاسخ یک پرسش است: چه نیرویی این انسان‌ها را وا می‌دارد تا سختی‌های راه، فقر و موانع بی‌شمار را به جان بخرند و قدم در این مسیر بگذارند؟ پاسخ‌ها در قالب خرده‌روایت‌هایی تکان‌دهنده و خالصانه بیان می‌شوند که هر یک، فصلی از کتاب را به خود اختصاص داده‌اند.
عناوین فصول کتاب، خود گویای محتوای شخصی و عاطفی آن است؛ «دستان کوچک»، «گوشواره»، «نذر یک‌روپیه‌ای» و «سیب سی‌ساله»، هرکدام به داستانی از یک زندگی، یک نذر، یک فداکاری یا یک باور ریشه‌دار اشاره دارند. در این روایت‌ها، با زنی مواجه می‌شویم که پانزده سال با فروش تخم‌مرغ، هزینه‌ی سفرش را پس‌انداز کرده است، یا مردی که تمام دارایی‌اش را برای رسیدن به این زیارت به حراج گذاشته است.
میرشکار در این کتاب، البته به چالش‌های این پژوهش نیز اشاره می‌کند؛ از موانع زبانی و نیاز به مترجم گرفته تا محدودیت زمانی و سختی جلب اعتماد زائران، به‌ویژه زنان، برای گفتگو. این صداقت در بیان دشواری‌های کار، به ارزش و اعتبار روایت‌ها می‌افزاید. «شاه است حسین» در نهایت، مجموعه‌ای از داستان‌های ایثار و دلدادگی است که نشان می‌دهد چگونه عشق به امام حسین (ع) مرزهای جغرافیایی، طبقاتی و فرهنگی را درمی‌نوردد و انسان‌ها را در یک مسیر مشترک به یکدیگر پیوند می‌دهد. این کتاب، صدای زائرانی است که شاید چهره‌شان را در میان انبوه جمعیت به خاطر نیاوریم، اما قصه‌ی ایمانشان فراموش‌نشدنی است.