در سه مقاله نخست، کارنامه شکوهمند فرهنگی استادان توران میرهادی، نجف دریابندری و مهین و مصطفی اسکویی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. در مقاله دیگری به رمان ارزشمند «دهه نخستین» اثر احسان طبری پرداخته شده که هم از نظر تاریخی و هم از نظر ادبی دارای اهمیت فراوان است. رمان تاریخی پرارزش «رود پرخروش» اثر استاد ابراهیم دارابی که دوره تاریخی میان قیام جنگل تا انقلاب ۱۳۵۷ را در بر میگیرد، در مقاله دیگری مورد بررسی قرار گرفته است. دو مقاله درباره رمان تاریخی مهم «قاچاق نبی» اثر جلال برگشاد و «بایرام سرباز انقلاب»، اثر مهدی حسین، هر دو به ترجمه ودود مردی، که یکی به مبارزات دهقانی و دیگری به مبارزات کارگری در آذربایجان میپردازند، به ویژه از این نظر اهمیت دارند که این مبارزات در مبارزات دهقانی و کارگری ایران موثر بودهاند. در مقاله دیگری، کتاب کوچک اما وزینی به نام «دوست بازیافته» اثر فرد اولمن و با ترجمه مهدی سحابی مورد بررسی قرار گرفته، که به ویژه به خاطر اندیشههای انسان دوستانه تابناک در میهن ما بارها و بارها تجدید چاپ شده است.