دیوان شمس تبریزی که با نام های دیگری مانند دیوان کبیر یا کلیات شمس تبریزی نیز شناخته می شود، یکی از پنچ اثر جلال الدین محمد بلخی است که به جز مثنوی مولانا، دیگر اشعارش را شامل می شود. سلسله ی مولویه و خاندان مولانا این کتاب را دیوان کبیر می خوانند اما به دلیل اینکه مولانا در جای جای این کتاب از شمس تبریزی، مراد خویش نام می برد، به غزلیات شمس معروف شده است. کسانی که واقعا به شعر علاقه مند هستند و می خواهند از اشعاری ناب لذت ببرند ، پیشنهاد ما خواندن “غزلیات مولانا” است. مخصوصا “غزلیات دیوان شمس تبریزی” یا “دیوان کبیر”. اما قطعا خواندن کتابی به حجم “دیوان کبیر مولانا “کاری بس سخت و سنگین است، چرا که ما در این دیوان با کلی اشعار عالی، خوب، متوسط و ابیاتی تکراری روبرو هستیم که گویا تعدادی از این اشعار نیز متعلق به “حضرت مولانا” نیستند. همه ی این ها می تواند دلیلی بر انصراف خیلی ها از مطالعه ی این دیوان حجیم باشد. اما کتاب “گزیده ی غزلیات شمس تبریزی” این مشکلات را حل کرده است. اکنون اگر کسی تمایل دارد که یک مجموعه ی خوب از “غزلیات مولانا” را داشته باشد که جای ابیات و اشعار تکراری و یا شعرهایی که سراینده ی آن شخص دیگری است در آن خالی باشد، پیشنهاد ما رفتن به سراغ کتاب “گزیده ی غزلیات شمس تبریزی” است. مهمترین سطح در غزلیات مولانا، سطح فکری آن است، که از ویژگی های مهم در این سطح می توان به شادی گرایی، عرفان حماسی، واقعیت نمایی، وحدت وجود، مرگ ستایی و خاموشی دوستی اشاره کرد. از سطح زبانی این اشعار زیبا نیز می توان گستردگی اوزان، خلاقیت در استفاده از قافیه، بسامد بالای برخی از واژه های محوری و تازه گرایی در کنار کهنه گرایی و… را نام برد. علاوه بر تمام این گفته ها سطح ادبی “غزلیات دیوان شمس” ویژگی های تکرار شونده ای چون نمادگرایی، تصاویر پارادوکسی و کثرت تلمیح و… را داراست.
کتاب گزیده غزلیات شمس تبریزی
نشر گویا
جلال الدین محمد بلخی(مولانا)
ترنگ
نظام الملک
