اسامی خاص (اعلام)، عمدتا شامل نام های اشخاص و مکان ها، هنگامی که از زبانی به زبان دیگری انتقال یابند، گاه چندان دچار تغییر می شوند که تشخیص آنها حتی بر اصحاب زبان مبدأ نیز دشوار می آید. از سویی، این پدیده منحصر به زبان خاصی نیست بلکه کمابیش در هر زبانی روی می دهد، و از سویی دیگر، این تغییرات لزوما به اسامی خاص منحصر نمی گردد و ممکن است در خصوص سایر واژگانی که از زبان دیگری وام گرفته شده باشد، نیز پیش آید. علت های گوناگونی می توان برای چنین تغییراتی ذکر کرد؛ مثلا گاهی این امر ناشی از اختلاف الفبایی یا هجایی میان دو زبان است، بعضی اوقات در جریان ضبط اصوات به صورت حروف دگرگونی هایی بر واژگان اصلی عارض شده است، و البته در موارد بسیاری نیز به لحاظ تاریخی اساسا در هر یک از زبان ها، نام های خاص یکسره متفتوتی بر موضوع مورد نظر اطلاق گشته است. گاهی پی جویی خواستگاه این تفاوت ها خود همچون روایتی طولانی و جالب است، و حتی امکان دارد که بخشی از ابهامات را درباره ی تاریخ یا منشأ آن موضوع روشن سازد. تشخیص اشکال تغییر یافته ی نام های خاص در زبا های اروپایی ممکن است که همواره چندان دشوار نباشد. ولی، چنانکه در آغاز اشاره شد، ای بسا که دگرگونی عارض بر واژگان چنان گسترده باشد که حتی مترجمان توانا را در بازشناسی نام های اصلی به سرگشتگی یا اشتباه درافکند. پر واضح است که مترجمان دقیق و مسئول باید بکوشند و می کوشند که با پژوهش و کاوش، ضبط صحیح نام های ناآشنایی را که گمان می کنند باید، در اصل، شرقی بوده باشند، دریابند، و این نیز البته گاه مستلزم صرف زمانی کمابیش طولانی است.
کتاب فرهنگ گزیده اعلام شرقی در منابع غربی
روزنه
صالح طباطبایی
