کتاب زوج درمانی

کتاب «زوج‌درمانی (روابط موضوعی)» نوشته‌ی جیمز دنوان، روان‌کاو و زوج‌درمانگر آمریکایی، یک منبع تخصصی در حوزه‌ی زوج‌درمانی است که با تکیه بر نظریه‌ی روابط موضوعی نوشته شده است. دنوان که چند دهه تجربه‌ی کار بالینی دارد، در این اثر تلاش می‌کند توضیح دهد چگونه الگوهای ناهشیار شکل‌گرفته در کودکی، وارد رابطه‌ی زوجین می‌شود و چه نقشی در تعارض‌های رایج زناشویی ایفا می‌کند. این کتاب برای زوج‌درمانگران روان‌کاوانه، روان‌درمانگران روان‌پویشی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی روان‌شناسی و سوپروایزرهای بالینی نوشته شده است.
موضوع اصلی کتاب بر این فرض استوار است که اختلاف‌های زوجین تنها به رفتارهای روزمره محدود نمی‌شود، بلکه ادامه‌ی همان الگوهای ارتباطی اولیه با والدین یا «موضوعات درونی» هستند. دنوان نشان می‌دهد بسیاری از چالش‌هایی مثل خیانت، سردی جنسی، کناره‌گیری عاطفی یا دعواهای مداوم، بازتاب دفاع‌هایی‌اند که فرد در کودکی برای کنار آمدن با اضطراب، طردشدگی یا ترس از بلعیده‌شدن ساخته است. زوجین بدون آگاهی این نقش‌ها و الگوهای قدیمی را روی یکدیگر فرافکنی می‌کنند و رابطه از حالت دو فرد بالغ به رابطه‌ی «والد-کودک» یا «کودک-کودک» تبدیل می‌شود. هدف زوج‌درمانی در این چارچوب آشکار کردن این الگوها و ساختن رابطه‌ای مبتنی بر بلوغ عاطفی است.
نویسنده اصول نظری روابط موضوعی را معرفی کرده؛ از جمله تقسیم‌بندی روانی، فرافکنی و شناسایی فرافکنانه که کلاین، فیربرن، وینیکات و دیگر نظریه‌پردازان برجسته مطرح کرده‌اند. دنوان در ادامه سازوکارهای مشترک میان زوجین را بررسی می‌کند و توضیح می‌دهد چگونه دو فرد می‌توانند یک «سیستم موضوعی مشترک» بسازند که در آن نقش‌های ناهشیار یکدیگر را فعال می‌کنند. بخش‌های میانی کتاب به موضوعاتی مانند دفاع‌های مشترک، سردی جنسی، ترس از صمیمیت و معنای روابط بیرون‌زناشویی در این چارچوب پرداخته است. نویسنده برای روشن‌تر شدن فرآیند درمان، چند مورد بالینی را از ابتدا تا پایان جلسات تحلیل می‌کند.
دنوان همچنین به نقش درمانگر اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد چگونه ممکن است درمانگر خود در معرض شناسایی فرافکنانه‌ی زوج قرار گیرد و نیاز به نظارت حرفه‌ای داشته باشد. سبک نگارش کتاب بالینی اما قابل‌فهم است و هر فصل با یک نمونه‌ی واقعی آغاز می‌شود تا مفاهیم نظری قابل‌استفاده‌تر شوند.