کتاب شرح مثنوی - دفتر پنجم

مثنوی البته کتاب تعلیم است: تعلیم طریقت برای نیل به حقیقت. اما نزد مولوی شریعت نیز از گذرگاه حقیقت دور نیست. از اینرو عجب نیست که شاعر در جستجوی حقیقت، شیوه اهل شریعت را پیش گیرد. درست است که مثنوی سخن اهل جدال و اهل کلام نیست اما شاعر در آن مثل اهل کلام در اثبات عقاید و آراء اهل شریعت اهتمام دارد. با اینهمه مثل اهل کلام نیست که تنها یک مذهب و یک اندیشه را حق و درست بداند. کشمکش متکلمان را از مقوله نزاع های کودکانه می شمرد مانند نزاع آن چهار کس که برای خاطر انگور به هم در افتاده بودند و اختلاف زبان، آنها را از اتحاد مقصد بازداشته بود و یا مثل اختلاف نظری که از لمس کردن پیل در آن خانه تاریک برای یک عده پیش آمد. از اینروست که از این اختلافهای لفظی خود را کنار می کشد و …