کتاب ژئوفیزیک کاربردی (جلد دوم )

کتاب «ژئوفیزیک کاربردی (جلد دوم )» نوشته‌‌ دبلیو ام تلفورد، یکی از منابع پایه و کلاسیک در زمینه‌ی ژئوفیزیک کاربردی است که در طول سال‌ها، جایگاه خود را به‌عنوان مرجعی معتبر برای دانشجویان، پژوهشگران و مهندسان حوزه زمین‌شناسی و مهندسی ژئوفیزیک حفظ کرده است. این کتاب فقط به معرفی روش‌های ژئوفیزیکی نمی‌پردازد، بلکه با ارائه‌ی توضیحات دقیق، فرمول‌ها، نمودارها و مثال‌های کاربردی، نحوه‌ی استفاده از این روش‌ها را در میدان‌های واقعی بررسی می‌کند. تلفورد در این کتاب، با رویکردی آموزشی و در‌عین‌حال تحلیلی، به بررسی ابزارها و تکنیک‌هایی می‌پردازد که برای شناسایی ویژگی‌های زیرسطحی زمین به کار گرفته می‌شوند. این روش‌ها شامل گرانی‌سنجی، مغناطیس‌سنجی، مقاومت‌سنجی الکتریکی، روش‌های لرزه‌ای، الکترومغناطیس و رادیواکتیویته طبیعی زمین هستند. هر فصل، به یکی از این روش‌ها اختصاص دارد و با بیانی روشن و ساختاری منظم، مفاهیم اساسی و همچنین جزئیات فنی را ارائه می‌دهد.
در فصل‌های ابتدایی، کتاب با توضیحاتی درباره‌ی اصول فیزیکی که پایه‌ی هر روش ژئوفیزیکی را تشکیل می‌دهند آغاز می‌شود. برای مثال، در بخش گرانی‌سنجی، تلفورد به بررسی تغییرات میدان گرانشی زمین، نحوه‌ی اندازه‌گیری آن و تفسیر این داده‌ها در شناسایی ساختارهای زیرزمینی می‌پردازد. در فصل مربوط به روش‌های لرزه‌ای‌ که شاید یکی از گسترده‌ترین و پرکاربردترین بخش‌های کتاب باشد، خواننده با مفاهیمی مانند امواج P و S، سرعت انتشار امواج، طراحی برداشت‌های لرزه‌ای و نحوه‌ی پردازش و تفسیر داده‌های لرزه‌ای آشنا می‌شود. یکی از نکات قابل توجه در این کتاب، توجه تلفورد به محدودیت‌ها، خطاها و چالش‌های هر روش است. وی سعی دارد نگاه انتقادی و درک بهتر از کاربرد روش‌ها در شرایط مختلف زمین‌شناسی را پرورش دهد. همین ویژگی باعث شده‌ این کتاب، هم به‌عنوان منبع درسی و هم به‌عنوان راهنمایی برای پروژه‌های میدانی مورد استفاده قرار گیرد. ‌یکی دیگر از جنبه‌های مثبت کتاب، استفاده از مثال‌های واقعی و مطالعات موردی است. این مثال‌ها اغلب از پروژه‌های اکتشافی در حوزه‌های نفت، معادن، منابع آب زیرزمینی و حتی بررسی‌های ژئوتکنیکی انتخاب شده‌اند که به خواننده کمک می‌کنند‌ درک بهتری از کاربردهای واقعی روش‌ها پیدا کند. در واقع، جلد اول شامل روشهای گرانی، مغناطیسی و لرزه‌ای است که درست نیمی از متن کتاب اصلی را در بر می‌گیرد. در جلد دوم ‌نیز خواص الکتریکی سنگ‌ها، روشهای کاربرد چشمه‌های الکتریکی طبیعی، روش‌های الکترومغناطیسی، مقاومت ویژه، چاه‌نگاری و مسائل ژئوفیزیکی مجموعه‌ای مورد بحث قرار گرفته است.
در مجموع، ژئوفیزیک کاربردی کتابی است که بین تئوری و عمل پلی موثر می‌سازد. نثر آن در عین فنی‌بودن، قابل‌فهم باقی می‌ماند و برای کسانی که قصد دارند در مسیر ژئوفیزیک کاربردی قدم بردارند، نقطه‌ی شروعی قابل‌اعتماد و جامع فراهم می‌کند. تلفورد در این اثر، نه‌فقط ابزارهای علمی را معرفی می‌کند، بلکه روش اندیشیدن مانند یک ژئوفیزیک‌دان را نیز آموزش می‌دهد.