کتاب اسرار تنفس

کتاب «اسرار تنفس (سوارا یوگا)» نوشته‌ی سوامی موکتی‌بوداناندا ساراسواتی، ترجمه و تفسیر یکی از متون سنتی یوگای تنتره به نام شیوا سوارودایا است. این کتاب نخستین‌بار در سال ۱۹۹۹ توسط مدرسه یوگای بیهار منتشر شده و هدف آن معرفی سوارا یوگا، یکی از شاخه‌های کمتر شناخته‌شده‌ی یوگا، به زبان امروزی و با رویکردی منظم و آموزشی است. در سوارا یوگا، تمرکز بر مشاهده و درک جریان نفس از طریق سوراخ‌های بینی است و اینکه این جریان‌ها چه ارتباطی با وضعیت‌های ذهنی، جسمی و کیهانی دارند.
در بخش اول کتاب، مولف ساختار نظری این شاخه از یوگا را شرح می‌دهد. مفاهیمی مثل سه نادی اصلی (آیدا، پینگالا، سوشومنا)، پنج عنصر طبیعی (تتواها)، و رابطه‌ی آن‌ها با چرخه‌های طبیعی، ذهن انسان و انرژی حیاتی (پرانا) بررسی می‌شود. این بخش بیشتر بر جنبه‌های فلسفی، طبقه‌بندی مفاهیم و ایجاد یک چارچوب ذهنی برای درک بهتر تمرین‌های عملی تمرکز دارد.
در بخش دوم، تمرین‌های عملی ارائه شده‌اند. این تمرین‌ها شامل تشخیص جریان نفس، هماهنگی آن با فعالیت‌های مختلف، و تمرین‌هایی برای تأثیرگذاری بر این جریان هستند. بعضی از تمرین‌ها ساده‌اند و با مشاهده و آگاهی انجام می‌شوند؛ بعضی دیگر نیاز به تمرکز یا روش‌های خاصی برای کنترل تنفس و انرژی دارند. همچنین روش‌هایی برای تشخیص زمان مناسب برای آغاز کارهای مختلف، مراقبه، استراحت، یا تصمیم‌گیری پیشنهاد می‌شود که همگی بر اساس جریان تنفس و تطبیق آن با ریتم طبیعت تنظیم شده‌اند.
بخش پایانی کتاب به متن اصلی شیوا سوارودایا و ترجمه‌ی آن اختصاص دارد. این بخش شامل گفت‌وگویی میان شیوا و پارواتی است و در آن درباره‌ی رابطه‌ی تنفس با جنبه‌های گوناگون زندگی انسان، از جمله بیماری، رویا، موفقیت، یا حتی مرگ صحبت می‌شود.