در دنیای امروز که اطلاعات نادرست به راحتی منتشر میشود و تأثیرات آن در افکار عمومی و تصمیمگیریهای اجتماعی مشهود است، "زیرک" یک راهنمای ضروری برای مقابله با فریب و حفظ صحت فکری است. این کتاب، نوشتهی روانشناس اجتماعی، زاندر فان درلیندن، با استفاده از تحقیقات علمی، تحلیلهای دقیق و روایات ملموس، دلایل آسیبپذیری مغز ما در برابر اطلاعات نادرست را کاویده و راهکارهایی برای مصونیت ذهنی در دنیای دیجیتال ارائه میدهد. "زیرک" نهتنها به تحلیل مشکلات موجود میپردازد، بلکه روشهایی مبتنی بر علم را برای تقویت انعطافپذیری شناختی و مقابله با این تهدیدات فکری به خواننده پیشنهاد میکند. در این کتاب، فان درلیندن با استفاده از تحقیقات روانشناختی و مطالعات موردی از دنیای واقعی - از جمله دروغهای ویروسی و تبلیغات سیاسی - به بررسی این موضوع میپردازد که چرا اطلاعات نادرست اینقدر جذاب است و چگونه سیستم فکری ما، که همواره تحت تأثیر سوگیریهای شناختی قرار دارد، بهراحتی در دام آن میافتد. با استفاده از مقایسهای جالب میان گسترش دروغها و شیوع بیماریها، فان درلیندن مفهوم "تلقیح روانی" را معرفی میکند، که مشابه یک واکسن برای مغز عمل میکند و به انسانها توانایی میدهد تا در برابر فریبها ایستادگی کنند. در سراسر کتاب، فان درلیندن با استفاده از آزمایشها و شواهد علمی بهطور شفاف توضیح میدهد که چگونه باورها و استدلالهای احساسی میتوانند مسیر تفکر ما را منحرف کنند و ما را در برابر دستکاریهای آگاهانه آسیبپذیر سازند. "زیرک" درباره روانشناسی باور و ساختارهای فکری است که در معرض خطر اطلاعات نادرست قرار دارند. موضوعات اصلی این کتاب شامل سوگیریهای شناختی، قدرت نفوذ رسانهها، تأثیر تلقیحهای پیش از رخداد (آموزش آگاهی پیش از گسترش اطلاعات نادرست)، و مسئولیتهای اخلاقی در مواجهه با واقعیتهای دیجیتال است. علاوه بر این، کتاب به چالشهای آزادی بیان، سواد دیجیتال، و تمایز میان شکگرایی و بدبینی میپردازد. فان درلیندن در این کتاب به جای دعوت به سانسور، بر آموزش و توانمندسازی شناختی افراد و نهادها تأکید میکند. "زیرک" کتابی بهموقع، علمی و امیدوارکننده است که رویکردی علمی و قابل عمل برای مقابله با اطلاعات نادرست ارائه میدهد. در دنیایی که در آن اطلاعات نادرست بهراحتی از کانالهای مختلف منتشر میشود، این کتاب برای کسانی که میخواهند مصونیت ذهنی خود را تقویت کنند و در برابر فریبها و دستکاریها ایستادگی کنند، یک منبع ضروری است.
درباره زاندرفان درلیندن
زاندرفان درلیندن نویسنده و استاد روانشناسی در دانشگاه کمبریج است.