کتاب مالی سازی ، تاثیرات اقتصادی و اجتماعی

کتاب «مالی‌سازی: تأثیرات اقتصادی و اجتماعی» نوشته‌ی مالکوم ساویر، با اتکا به پژوهش‌های گسترده و داده‌های تاریخی، بحث می‌کند که از دهه‌ی ۱۹۷۰ به بعد، حوزه‌ی مالی فراتر از کارکردهای سنتی خود، به سمت تأمین سرمایه حرکت کرده و به بخش مسلط و تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد جهانی بدل شده است. نویسنده توضیح می‌دهد که مالی‌سازی به معنای گسترش نفوذ و منطق مالی در همه‌ی عرصه‌های زندگی اقتصادی است؛ از فعالیت‌های روزمره‌ی افراد گرفته تا تصمیم‌گیری‌های شرکت‌ها و سیاست‌گذاری‌های کلان. این روند، هم‌زمان با جهانی‌شدن و سلطه‌ی ایدئولوژی نئولیبرالی، ساختار اقتصاد جهانی را دگرگون کرده و پیامدهایی چون افزایش نابرابری، تغییر رفتار بنگاه‌ها به سمت حداکثرسازی ارزش سهام‌داران و شکنندگی هرچه بیشتر نظام مالی را به همراه داشته است. در همین راستا، ساختار کتاب تدوین شده است. نویسنده در فصل‌های آغازین، مفهوم مالی‌سازی را تعریف و سیر تاریخی آن را در چارچوب مراحل رشد سرمایه‌داری بررسی می‌کند. سپس به رابطه‌ی مالی‌سازی با نئولیبرالیسم و جهانی‌شدن پرداخته و بحث می‌کند که چگونه آزادسازی مالی و حذف محدودیت‌های نظارتی، زمینه‌ساز بحران‌های مالی مکرر شده است. با این حال بیشترین تمرکز کتاب بر دوران معاصر است: رشد بی‌سابقه‌ی بخش مالی نسبت به تولید واقعی، تغییر ترکیب اشتغال و تولید در این بخش و گسترش ابزارها و نوآوری‌های مالی که اغلب بیش از آن‌که به رشد پایدار کمک کنند، به نوسان و بی‌ثباتی دامن می‌زنند. نویسنده همچنین در خوانشی اجتماعی به مالی‌‌سازی زندگی روزمره می‌پردازد؛ اینکه شهروندان عادی از طریق وام‌ها، کارت‌های اعتباری، سرمایه‌گذاری‌های بازنشستگی و حتی آموزش، به‌طور مستقیم در ریسک‌های بازارهای مالی درگیر می‌شوند. نویسنده با بررسی شواهد، استدلال می‌کند که در بسیاری از موارد، گسترش بیش از حد بخش مالی نه ‌تنها به رشد کمک نکرده، بلکه منابع را از سرمایه‌گذاری‌های مولد منحرف کرده و به افزایش نابرابری درآمدی و ثروت انجامیده است. برای نمونه، وی به بحران مالی جهانی ۲۰۰۸ به‌عنوان نمونه‌ای بارز از پیامدهای منفی مالی‌سازی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه تمرکز بر سود کوتاه‌مدت و ریسک‌پذیری افراطی، نظام مالی را به نقطه‌ی فروپاشی کشاند. در فصول پایانی کتاب، نویسنده از غیرمالی‌سازی سخن می‌گوید و راهکارهایی برای بهبود وضعیت مالی‌سازی کنونی ارائه می‌دهد.