کتاب منظومه فکر سیاسی در غرب

کتاب «منظومه فکر سیاسی در غرب» نوشته‌ی جان مارو، از آن دست آثاری است که برای آشنایی جدی با سیر تحول اندیشه‌ی سیاسی، چه برای دانشجویان و چه برای پژوهشگران، یک پایه‌ی مستحکم بر می‌سازد. نویسنده با نثری روشن و تحلیلی، مسیر طولانی اندیشه‌ی سیاسی غرب را از یونان باستان تا قرن بیستم دنبال کرده و پیوسته مسائل سیاسی را در پیوند با شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی شرح می‌دهد. کتاب از فلسفه‌ی سیاسی یونان آغاز می‌شود؛ جایی که افلاطون و ارسطو نخستین صورت‌بندی‌های منظم از سیاست، عدالت و نظام جامعه را ارائه کردند. در این بخش ابتدایی، نویسنده در تلشا است تا تفاوت نگاه این دو متفکر را برجسته کند: افلاطون با ایده‌ی نظم آرمانی و فیلسوف-‌پادشاه، و ارسطو با تاکید بر تجربه‌ی عملی و دسته‌بندی اشکال حکومت، به طور کلی از هم دیگر تمییز داده می‌شوند. در ادامه، کتاب وارد قرون وسطی می‌شود. بنا بر توضیح نویسنده، متفکران مسیحی مانند آگوستین و توماس آکویناس کوشیدند سیاست را با آموزه‌های دینی سازگار کنند. در این دوره، بحث‌هایی چون رابطه‌ی قدرت دنیوی و قدرت معنوی، جایگاه کلیسا و مفهوم قانون طبیعی در مرکز توجه قرار می‌گیرد. رنسانس و آغاز دوران مدرن، نقطه‌ی عطفی در روایت کتاب است. شخصیت‌هایی مانند ماکیاولی، هابز، لاک و روسو وارد صحنه‌ی اندیشه‌ی سیاسی می‌شوند و هر یک به گونه‌ای تازه به مسئله‌ی قدرت، قرارداد اجتماعی، آزادی و حاکمیت می‌پردازند. نویسنده به‌ خوبی توضیح می‌دهد که چگونه شرایط تاریخی، از بحران‌های مذهبی و جنگ‌های داخلی گرفته تا تحولات علمی و اقتصادی، بر شکل‌گیری نظریه‌های سیاسی این دوران اثر گذاشتند. در ادامه کتاب به تحلیل اندیشه‌ی سیاسی لیبرال و نقدهای وارد بر آن در قرن نوزدهم می‌شود (متفکرانی مانند جان استوارت میل، هگل، مارکس و متفکران سوسیالیست) و با بررسی اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم به پایان می‌رسد؛ دورانی که در آن لیبرالیسم، مارکسیسم، فاشیسم و دموکراسی‌های مدرن در جدال با یکدیگر قرار داشتند.