«زندگینامه» نوشتهی «آلن شلستون» جلدی دیگری از مجموعه کتابهای «مکتبها، سبکها و اصطلاحهای ادبی و هنری» است. این مجموعه حدود سی کتاب مستقل از هم است که به مقولههای گوناگونی میپردازند: برخی به نهضتها و جنبشها و مکتبهای ادبی، برخی به انواع ادبی و برخی به ویژگیهای سبکی و مانند اینها. در این کتاب نیز مقولهی زندگینامهنویسی از جنبههای مختلف بررسی شده است، از جمله پیشینه و چگونگی زندگینامهنویسی. در این بررسی توضیحاتی نیز دربارهی انواع زندگینامهنویسی، نقدهای مطرح شده در این باره و دستاوردهای حاصل از آن در قرنهای اخیر ارائه شده است. نویسنده در بخش اول کتاب در مطالبی با عنوان «چند مسئلهی شکلی» به برخی تفاوتهای رماننویسی و زندگینامهنویسی از قول دو تن از رماننویسان برجسته یعنی هنری جیمز و دی اچ لارنس میپردازد. جیمز بر آزادی داستاننویس تاکید میکند و تلویحا میگوید زندگینامهنویس این آزادی را ندارد. نویسندهی کتاب بر این باوراست که این دو رماننویس بستر تاریخی رمان را فراموش کردهاند و به خاطر نمیآورند که دورترین نیاکان داستاننویس آنها اغلب لازم میدیدند، آثارشان را در قالبهایی شبیه به زندگینامه بنویسند. به این ترتیب نویسنده زندگینامهنویسی را بستری برای پیدایش رمان میداند. با همهی بیمهری ادبیات به زندگینامهها، زندگینامهنویسی پیوسته رشد کرده است. کشش نگاه نه فقط به قلهها بلکه به جزئیات زندگی اشخاص را میتوان از آمارهای ناشران و کتابداران دریافت. «خوانندهی عادی» امروزه شاید همان خوانندهی مورد نظر ساموئل جانسون نباشد، اما اگر رأی او را ملاک بگیریم، برتریهای داستاننویس در گزینش قالبی که در آن بتواند حقیقت دلخواه خودش را بیافریند، ممکن است عذر و بهانهای بیش جلوه نکند. زندگینامه از دو جهت برای خواننده کشش دارد؛ هم کنجکاوی او را در مورد شخصیت انسان ارضا میکند و هم علاقهی او را به دانستن حقایق و این که «واقعا چه شد». البته این دو جنبه تقریبا از یکدیگر جداییناپذیرند، اما طیف اخلاقی گسترده و پیچیدهای را دربرمیگیرند. «چند مسئله شکلی»، «عبرتآموز و لطیفهوار»، «افسانههای عمومی و زندگیهای خصوصی» و «حقیقت واقع و حقیقت قصه» عناوین مطالب این کتاب هستند. «زندگینامه» کتابی مفید برای علاقمندان به نوشتن و خواندن زندگینامه است، علاوه بر این، این کتاب برای پژوهشگران و منتقدان ادبیات نیز خواندنی و راهگشاست.
درباره آلن شلستون
آلن شلستون پژوهشگر ارشد افتخاری ادبیات انگلیسی در دانشگاه منچستر است. وی به طور گسترده در مورد الیزابت گاسكل و دیگر نویسندگان قرن نوزدهم کتاب نوشته است و همزمان بیشتر با ویراستاری نامه های خانم گاسكل همكار است.