کتاب غول

رمان «غول» نوشته‌ی ادنا فربر، نویسنده و نمایشنامه‌نویس برجسته آمریکایی (۱۸۸۵-۱۹۶۸)، در سال ۱۹۵۲ منتشر شد و به‌سرعت جای خود را به‌عنوان یکی از حماسه‌های اجتماعی شاخص ادبیات قرن بیستم آمریکا باز کرد. این اثر تابلویی گسترده و چندلایه از زندگی در تگزاس را طی چند دهه - از دهه‌ی ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ - ترسیم می‌کند. فربر در این رمان با تلفیق واقع‌گرایی اجتماعی، روایت خانوادگی و نگاهی انتقادی به ساختار طبقاتی و نژادی، اثری خلق کرده که هم در مقیاس و هم در مضمون، عنوانش را به‌درستی نمایندگی می‌کند: تصویری از «بزرگی» در همه ابعاد، از زمین و ثروت گرفته تا غرور و جاه‌طلبی انسانی. در محور داستان، خانواده‌ی بندیکت قرار دارد؛ به‌ویژه جردن (بیک) بندیکت، دامدار ثروتمند، و همسرش لسلی لینتون، زنی تحصیل‌کرده و اهل ویرجینیا که با ازدواجش وارد دنیای پهناور و خشن تگزاس می‌شود. لسلی در آغاز زندگی در مزرعه‌ی عظیم شوهرش را نوعی ماجراجویی می‌بیند، اما به‌تدریج با نابرابری‌های اجتماعی، تبعیض علیه کارگران مکزیکی و ساختار مردسالار جامعه روبه‌رو می‌شود. در کنار این زوج، شخصیت جت رینک - کارگر فقیری که با کشف نفت به ثروت و قدرت دست می‌یابد - تضادی بنیادین با اشرافیت سنتی بندیکت‌ها پدید می‌آورد. در گذر زمان، تغییر نسل‌ها، ظهور صنعت نفت و برخورد ارزش‌های کهنه و نو، تنش‌هایی می‌آفرینند که درون خانواده و جامعه را به یک اندازه متزلزل می‌سازند. فربر در «غول» تگزاس را نه صرفا به‌عنوان مکانی جغرافیایی بلکه به‌عنوان یک اسطوره‌ی آمریکایی به تصویر می‌کشد؛ سرزمینی از افراط، جاه‌طلبی و تضاد. عنوان کتاب به‌روشنی استعاره‌ای است از وسعت فیزیکی و اخلاقی این فضا - از ثروت و قدرت تا طمع و خودبینی. در دل این چشم‌انداز، لسلی به عنوان صدای وجدان عمل می‌کند: نگاهی از بیرون که از موضعی انسانی و اخلاقی، رفتارهای ناعادلانه نسبت به مکزیکی‌ها و کارگران را نقد می‌کند. او در واقع وجدان اجتماعی اثر است، زنی که حضورش باعث می‌شود تضاد میان ارزش‌های انسانی و نظام سرمایه‌داری تگزاسی برجسته شود. از نظر سبکی، فربر با زبانی پرجزئیات و نثری سینمایی، جهانی وسیع از شخصیت‌ها و موقعیت‌ها می‌سازد که یادآور سنت رمان‌های بزرگ اجتماعی است. توصیف‌های او از دشت‌های تگزاس و فضای طبقاتی آن، تصویری حماسی و در عین حال انتقادی می‌آفریند. اما با وجود وسعت و غنای این جهان، برخی منتقدان، گستردگی روایت و تعدد شخصیت‌ها را عاملی برای پراکندگی تمرکز دانسته‌اند. با این حال، قدرت فربر در خلق شخصیت‌هایی زنده - به‌ویژه لسلی به‌عنوان زنی مستقل و اندیشمند - و پرداخت مسائل نژادی و طبقاتی، اثری ماندگار پدید آورده است.
در نهایت، «غول» اثری است درباره‌ی تحول: از دامداری به نفت، از اشرافیت به سرمایه‌داری، از سکوت به آگاهی. این رمان تصویری از جامعه‌ای است که میان سنت و مدرنیته گرفتار شده و در جست‌وجوی معنایی تازه از عدالت و هویت است. فربر با مهارتی چشمگیر، واقعیت‌های اقتصادی و اخلاقی را در قالبی داستانی و پرکشش درهم می‌تند و تگزاس را به نمادی از خود آمریکا بدل می‌سازد - سرزمینی ثروتمند و جاه‌طلب، اما درگیر با سایه‌های تبعیض و تضاد. به این ترتیب، «غول» نه فقط یک حماسه‌ی خانوادگی، بلکه نقدی ژرف بر مفهوم آمریکایی «بزرگی» است؛ روایتی از هزینه‌های انسانی جاه‌طلبی و معنای واقعی قدرت در جهانی که همواره در حال تغییر است.