کتاب تو به اصفهان بازخواهی گشت

«تو به اصفهان بازخواهی گشت» رمانی نوشته‌ی مصطفی انصافی است. در بحبوحه‌ی جنگ جهانی دوم، حدود 115 هزار لهستانی، که در اسارت نیروهای شوروی در سیبری بودند، در چند مرحله از بندر انزلی و مشهد وارد ایران می‌شوند تا به نیروهای نظامی در جبهه‌های جنگ علیه متفقین بپیوندند. بخشی از این لهستانی‌ها، عمدتا زنان و کودکان، در ایران ماندگار شدند و زندگی جدیدی را آغاز کردند. این ماجرا زندگی چند نسل از لهستانی‌ها و ایرانیانی را که با آن‌ها در ارتباط بودند تحت‌الشعاع قرار داد. «تو به اصفهان بازخواهی گشت» به زندگی و گذشته بعضی از این آدم‌ها می‌پردازد.
شمیم صادقی استاد ادبیات دانشگاه تهران، مردی چهل ساله است که همسر و دخترش اصرار دارند از ایران بروند و آلمان زندگی کنند. اما شمیم نمی‌تواند از خاکش دل بکند. روزی الیزه یک دختر جوان لهستانی، وارد اتاق کارش می‌شود و از او می‌خواهد کمکش کند. دختر لهستانی می‌گوید آمده تا هم پایان‌نامه‌اش را بنویسد و هم دنبال مادربزرگش بگردد. باربارا مادربزرگ دختر، یکی از بچه‌های لهستانی است که بعد از ورود به ایران توانسته در تهران بماند، جایی برای خواب و کار پیدا کند و حتی به مدرسه برود. دختر به نظر شمیم آشنا می‌آید؛ بوی عطر او، چشم‌هایش و... او به ایران آمده تا ماجرای زندگی مادر و مادربزرگش را کشف کند. این‌که چرا الیزه به سراغ شمیم آمده به روایت زندگی باربارا با آدریانا (دخترش) برمی‌گردد که در سال‌های دهه‌ی ۵۰-۶۰ شمسی ساکن کوچه شمیم بوده‌اند. روابط دوستانه و عاشقانه‌ای بین شمیم و آدریانا شکل گرفته که با سکوت و فرار ناگهانی آدریانا و به دنبالش بارابارا، به شکل رازی دردناک در زندگی شمیم باقی مانده است.
داستان در دوره‌های زمانی متفاوت روایت می‌شود، دوره زمانی که شرح ماجرای تبعید و مهاجرت خانواده باراباراست و اتفاقاتی که برای خود او می‌افتد، زمان حال که ورود الیزه انگیزه‌ای می‌شود برای کشف رازهایی که سال‌ها حل نشده باقی مانده‌اند. روایت داستان خطی نیست اما چینش خوب و ساختار معماگونه‌ی داستان باعث شده تا خواننده پابه‌پای شخصیت‌های اصلی داستان پیش برود و دریابد که چرا آدریانا ناپدید شده و پی به راز زندگی باربارا ببرد.
«تو به اصفهان بازخواهی گشت» به مقطعی از تاریخ ایران می‌پردازد؛ رمانی خوش‌خوان و قصه‌گو که می‌تواند رضایت طیف وسیعی از خوانندگان را جلب کند.