"نادره کاران" به همت "ایرج افشار"، "سوگنامه ناموران فرهنگی و ادبی" را از سال 1304 تا 1389 دربردارد. "نادره کاران" مجموعه‌ای از قطعات کوتاه و بزرگ درباره‌ی مفاخر فرهنگی ایرانی و ایران‌شناسان مدرن غربی را در بردارد که "ایرج افشار" طی شش دهه منتشر کرده است. به عبارتی نگارنده این سوگنامه‌ها را هر بار پس از درگذشت یکی از این مفاخر، به جهت گرامیداشت یاد آنها و معرفی خدماتشان به مخاطبین به رشته‌ی تحریر درآورده و در نشریات مختلف به چاپ رسانده است. بنابراین این کتاب یک وقایع‌نگاری از زندگی و فعالیت‌های فرهنگی انسان‌هایی است که در قرن گذشته، هر یک به سهم خود، به اشاعه فرهنگ و تمدن ایرانی مشغول بوده‌اند و به وسیلهی آثار خود، زوایای تاریک این تمدن کهن را نور و روشنایی بخشیده‌اند. از این نظر، هر یک از افرادی که نامشان در کتاب "نادره کاران" از "ایرج افشار" آمده و داستان زندگی‌شان بازگو شده، یک سرگذشت خواندنی و سرشار از درس و تجربه را به خواننده ارائه می‌دهند که سرمشقی بی‌نظیر برای جوانان امروز و فرداست. "نادره کاران" افرادی بودند که از سر عشق و ارادت به میهن خود در انتقال فرهنگ کهن آن و ایجاد حس میهن‌دوستی در نسل کنونی و آینده اهتمام داشته و تأثیرگذار بوده‌اند.
آنچه این کتاب از "ایرج افشار" را از نوشته‌های دیگران جدا می‌کند، صفتی برجسته است که در شخصیت او هویدا بود؛ نویسنده با اکثریت افرادی که در این کتاب از آنها نام برده شده، دوست، همکار، همسفر، همکلاسی و... و به شکلی آشنا بود و با برخی رابطه‌ی استاد و شاگردی داشت و با برخی نیز ارتباطاتی ریشهدارتر و قدیمی، که سبب شده مطالب این کتاب، از عمقی بیشتر از یک مجموعه معرفی‌نامه برخوردار باشد.
کتاب نادره کاران (2جلدی)
سخن
ایرج افشار
