کتاب شکل دیزاین

کتاب «شکل دیزاین» نوشته‌ی فرانک کیمرو، اثری است در حوزه‌ی طراحی و خلاقیت که به‌ جای تمرکز بر ابزارها و تکنیک‌های فنی، به جنبه‌ی فلسفی و انسانی طراحی می‌پردازد. نویسنده که خود طراح گرافیک و نویسنده‌ای شناخته‌شده است، در این کتاب تلاش می‌کند تا نشان دهد طراحی نه فقط ساختن اشیاء زیبا یا کارآمد، بلکه فرایندی اندیشمندانه برای خلق معنا، ارتباط و تجربه است. او کتاب را با پرسشی آغاز می‌کند که درون‌مایه‌ی تمام اثر را شکل می‌دهد: طراحی برای چه و برای که است؟ پاسخ او ساده اما ژرف است: طراحی برای انسان‌هاست و هدفش بهبود چگونگی تجربه‌ی زندگی است. از نظر وی، طراحان صرفا مسائل طراحی را حل نمی‌کنند، بلکه راوی‌هایی هستند که با فرم، رنگ، فضا و زبان بصری، یک روایت هنری برمی‌سازند. ذیل همین دید، در بخش‌های نخست، نویسنده به ماهیت خلاقیت می‌پردازد. او خلاقیت را نه لحظه‌ای ناگهانی از فواران استعدادها، بلکه نتیجه‌ی ارتباط میان ایده‌ها می‌داند. طراحی، از نگاه او، نوعی گفت‌وگو میان فرد، جامعه و ماده است؛ گفت‌وگویی که در آن طراح می‌کوشد به شکلی بصری یا ساختاری، پاسخی انسانی به نیازها و احساسات ارائه دهد. او تأکید می‌کند که در دنیای پر از داده و فناوری، طراح باید نقش انسانی خود را حفظ کند و اجازه ندهد ابزارها جای اندیشه را بگیرند. او توضیح می‌دهد که طراحی موفق آن است که بتواند میان سازنده و مخاطب پلی عاطفی برقرار کند. او طراحی را نوعی «هدیه» می‌داند: چیزی که از دل توجه، همدلی و بخشندگی برمی‌خیزد. همان‌گونه که هدیه زمانی ارزش دارد که از شناخت و علاقه‌ی واقعی سرچشمه گیرد، طراحی نیز زمانی ماندگار است که بر پایه‌ی درک عمیق از انسان‌ها شکل گیرد. در رابطه با فرآیند طراحی، برخلاف بسیاری از متون آموزشی، او تأکید می‌کند که طراحی مسیر خطی ندارد. روند خلاقه پر از آزمون، اشتباه، بازگشت و کشف است. او از استعاره‌ی «نقشه‌برداری از ناشناخته» استفاده می‌کند: طراح همچون کاوشگری است که در سرزمینی ناآشنا قدم می‌گذارد و مسیر را هم‌زمان با حرکت خود می‌سازد. رابطه‌ی میان فرم و هدف و نقش طراحی در جامعه و فرهنگ از دیگر مباحث مهم کتاب است. به لحاظ سبک نوشتاری نیز، نویسنده با نثری شاعرانه و مثال‌هایی از موسیقی، معماری و هنرهای تجسمی، مفاهیم نظری را به تجربه‌ی زیسته پیوند می‌زند. او می‌نویسد: «طراحی زمانی معنا دارد که جهان را اندکی انسانی‌تر کند.» از نظر او، زیبایی و معنا در طراحی زمانی پدید می‌آیند که طراح بتواند میان عقل و احساس، نظم و شهود، کارایی و تخیل تعادل برقرار کند.