کتاب در جستجوی سفال ایران

کتاب «در جستجوی سفال ایران» نوشته‌ی میتسوکنی یوشیدا، یک اثر پژوهشی است که به تاریخ، فنون و گونه‌های مختلف سفال و سرامیک در ایران پرداخته است. این کتاب مصور، سه بخش کلی دارد که نویسنده ذیل آن‌ها سفالگری ایرانی را از عصر پیشاتاریخی تا دوران اسلامی پی گرفته است. بخش اول به آثار و فنون اولیه‌ی سرامیک در فلات ایران و یافته‌های باستان‌شناسی می‌پردازد و زمینه‌های تکامل آن را شرح می‌دهد؛ بخش دوم بر تولیدات دوران اسلامی تمرکز می‌کند و شاخه‌هایی مانند کاشی‌کاری، لعاب‌های رنگی و تکنیک‌های خاص ایرانی را بررسی می‌نماید؛ و بخش سوم، بحثی نسبتا مستقل از دو بخش پیشین، درباره‌ی نقش تجارت و تبادل فرهنگی به‌ ویژه حضور و اثرات چینی‌سازی در جزیره‌ی هرمز و حوالی آن، ارائه می‌دهد. از منظر روش‌شناختی، نویسنده ترکیبی از گزارش میدانی (برای نوشتن کتاب حاضر وی به ایران سفر کرده است)، تحلیل فنی و مروری بر متون و یافته‌های باستان‌شناسی را به ‌کار برده است. او به جزئیات فنی ساخت ظروف، انواع خشت و خمیر، ترکیب لعاب‌ها و تکنیک‌های نقاشی توجه ویژه دارد و برای خواننده‌ی متخصص تصویری نسبتا دقیق از فرآیندهای تولید ارائه می‌دهد. همین رویکرد فنی یکی از نقاط قوت کتاب است، به ‌ویژه برای کسانی که می‌خواهند بدانند این آثار دقیقا چگونه ساخته شده‌اند. کتاب همراه با تصاویر و جداولی است که نمونه‌های مختلف سفال را نشان می‌دهد و همچنین نقشه‌های مختلف از مناطق فلات ایران را در بر دارد. با این حال، از آن جایی که کتاب بر پایه‌ی پژوهش‌های میدانی و مستندات دهه‌های شصت و پنجاه میلادی بنا شده، برخی یافته‌های متأخر باستان‌شناسی و مرزبندی‌های زمانی جدیدتر در آن منعکس نشده‌اند. بنابراین اثر را می‌توان به ‌عنوان مرجعی تاریخی-فنی، ارزشمند اما تا حدی قدیمی توصیف کرد. از طرف دیگر و از منظر محتوایی، خواننده در طول کتاب با طیف وسیعی از موضوعات روبه‌رو می‌شود: نمونه‌های پیشاتاریخی از سفال‌های لعاب‌دار، فنون مرسوم در دوره‌های سلجوقی و صفوی، نقش مراکز شهری و بنادر در گسترش سبک‌ها و ارتباطات میان کارگاه‌های ایرانی و واردات یا تاثیرات چینی.