موضوع اثر حاضر، بررسی و تحلیل سیر تحوّل تعلیم و تربیت در نظام آموزشی ایران در محدودة زمانی صد و چند سالة ایران در عصر قاجاریه است. مطالب کتاب در پنج فصل تدوین شده است. نگارنده، پیش از ورود به بحث در پیشگفتاری غیرمتعارف بسترهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دگرگونی های مرتبط با حرکت مشروطه را در دورة قاجار معرفی کرده است. آشنایی با فرهنگ و مظاهر تمدّن و تعلیم و تربیت غرب، روش تدریس در مکتب خانه ها، گام های نخست تأسیس مدارس جدید، مطبوعات و نقش آن ها در تحوّلات آموزشی و عقاید و اندیشه های تربیتی بزرگان دورة مشروطه، از محورهای اصلی مطرح شده در این پژوهش است. انگیزة ابتدایی نگارنده، تجربة دو فضای متفاوت مکتب خانه و مدرسه در دوران کودکی و دیدن تفاوت های میان دو سبک آموزشی بوده است.
کتاب از مکتب خانه تا مدرسه
