کتاب ترجمه و شرح نهایه الحکمه (جلد اول)

کتاب «ترجمه و شرح نهایه الحکمه (جلد اول)» ترجمه و شرحی است بر اثر فلسفی سترگ نهایه‌ی الحکمه از علامه سید محمدحسین طباطبایی که به دست علی شیروانی انجام شده است. در مقدمه، مترجم به بیان هدف خود پرداخته است: آوردن متن عربی نهایه الحکمه در هر صفحه، در بالا، و در پایین همان صفحه ترجمه‌ی فارسی و توضیح آن با شرح مختصر؛ در شرح تلاش شده است که ابهامات متن آشکار شود بدون آنکه ترجمه از اصل متن دور شود. این اثر در سه جلد تنظیم شده است؛ جلد اول شامل «از آغاز کتاب نهایه تا پایان مرحله هفتم» است، جلد دوم مرحله هشتم تا دهم را پوشش می‌دهد و جلد سوم از آغاز مرحله یازدهم تا پایان متن نهایه الحکمه را در بر می‌گیرد. در جلد اول، متن عربی، ترجمه فارسی و شرح عبارت‌ها به شیوه‌ای منظم عرضه شده است، به طوری که خواننده می‌تواند ابتدا متن عربی را مشاهده کند و پس از آن ترجمه را بخواند و در لابه‌لای آن شرح مفاهیم دشوار ارائه شده است. مرحله اول کتاب درباره «احکام کلی وجود» است و در هفت فصل بیان شده است، مرحله دوم درباره وجود مستقل و رابط در سه فصل، مرحله سوم درباره انقسام وجود به ذهنی و خارجی، مرحله چهارم به مباحث قضایا (وجوب، امکان، امتناع) در هشت فصل می‌پردازد، مرحله پنجم در موضوع ماهیت و احکام آن با هفت فصل، مرحله ششم درباره مقولات دهگانه با بیست‌ویک فصل و مرحله هفتم در رابطه با واحد و کثیر است و در نه فصل به موضوعات اقسام واحد، اقسام حمل و غیریت و اقسام تقابل می‌پردازد. همچنین مترجم سعی کرده است در شرح، از بسط زیاد پرهیز کند و تنها در موارد لازم به روشن‌سازی معانی پردازد. وی در شرح خود از تفاسیر مفسران بزرگ حکمت متعالیه نیز بهره برده است. علاوه‌ بر این در مواردی که نیاز بوده است، مفهومی خاص در نزد فلاسفه‌ی دیگر مانند ابن سینا و شیخ اشراق نیز بررسی شده است.