منظور از این کتاب آن است که هر آنچه از فلسفه‌ی معاصر را که بتواند بیرون از محدوده‌ی مدارس سودمند افتد یکجا گرد آورد، و آن را به چنان ترتیبی مطرح سازد که خود را طبعا به اندیشه‌ی غیر علمی عرضه می‌کند. استدلالات ژرف‌تری که باید توسط آنها با اعتراضات موشکافانه و فاضلانه‌ی ذهن‌های وقاد روبرو شد؛ هر آنچه بنیان دیگر علوم ایجابی را تشکیل می‌دهد؛ و سرانجام، هر آنچه به علم فنون تعلیم، یعنی به آموزش عمدی و روشمند نوع بشر، به گسترده‌ترین مفهوم آن تعلق دارد ؛ از این تکلیف بیرون خواهند ماند. این قبیل اعتراضات برساخته‌ی فهم طبیعی نیستند؛ فهمی که علوم ایجابی را به عالمان حرف‌های وامی گذارد؛ و آموزش نوع بشر را، تا آنجا که به کوشش انسانی وابسته باشد، به معلمان و متصدیان برگماشته‌اش. این کتاب، بنابراین، برای فیلسوفان حرف‌های نوشته نشده است؛ ایشان چیزی در آن نخواهند یافت که در نوشته‌های قبلی این نگارنده گفته نشده باشد. این کتاب باید برای همه‌ی خوانندگانی که از توان فهم هر کتابی به طور اعم برخوردارند قابل فهم باشد. اما کسانی که تمایلی جز تکرار و جرح و تعدیل برخی عبارات که آنها را سرسری از بر کرده‌اند ندارند، و این مشغله‌ی حافظه را با شعور اشتباه می‌گیرند، احتمالا آن را فهم‌پذیر نخواهند یافت. این کتاب باید خواننده را جذب کرده و به حرکت در آورد، و او را بر زیر جهان محسوس، به قلمرویی استعلایی، بر کشد؛ - دست‌کم نگارنده بدین آگاه است که وی بدون چنین مرادی دست به چنین کاری نزده است. اغلب آتشی که ما با آن دست به کاری می‌زنیم، همانا که طی زحمت اجرای آن به سردی می‌گراید، و در نتیجه در پایان کار این خطر هست که ما در این باب جانب انصاف را نسبت به خود نگه نداریم و...
کتاب مقصود انسان
دیبایه
یوهان گوتلیب فیشته
