کتاب جنون محض

کمدی «جنون محض» اثر مایکل فرین که در سال ۱۹۸۲ بر روی صحنه رفت، نمونه‌ای برجسته از مفهوم «تئاتر در دل تئاتر» است. این اثر سه پرده‌ای، هم تمرین‌های آشفته یک نمایش تور و هم اجرای ناموفق روی صحنه را به تصویر می‌کشد و به شیوه‌ای طنزآمیز و دقیق مکانیسم‌های داخلی تئاتر و پوچی‌های زندگی روزمره را بازتاب می‌دهد. فرین با بهره‌گیری از ساختار نمایش در نمایش، طنزی پویا خلق می‌کند که هم مخاطب را می‌خنداند و هم به تأمل در مورد چالش‌های حرفه‌ای و انسانی دعوت می‌کند.
داستان با تمرین لباس برای اجرای نمایش آغاز می‌شود، جایی که گروه تور با هرج و مرج مواجه است: وسایل صحنه گم شده‌اند، دیالوگ‌ها فراموش می‌شوند و بازیگران با مشکلات شخصی خود دست و پنجه نرم می‌کنند. کارگردان لوید دالاس تلاش می‌کند تا نظم برقرار کند، اما نارسایی‌ها و درگیری‌های بین فردی بازیگران اوضاع را پیچیده‌تر می‌سازد. پرده دوم، اولین اجرای نمایش را به تصویر می‌کشد و آشفتگی تمرین‌ها به یک فاجعه صحنه‌ای تبدیل می‌شود؛ لغزش‌ها، فراموشی دیالوگ‌ها و موقعیت‌های خنده‌دار ناشی از سوءتفاهم‌ها و اجرای اسلپ‌استیک، کمدی را به اوج می‌رسانند. در پرده سوم، تور ادامه می‌یابد و بازیگران به طور فزاینده‌ای کنترل خود را از دست می‌دهند، مرز بین نمایش تخیلی و واقعیت محو می‌شود و داستان به یک پایان خشمگین و طنزآلود ختم می‌شود. از منظر مضامین و سبک، فرین با استفاده از ساختار نمایش در نمایش، شکنندگی تئاتر و کمدی انسانی در موقعیت‌های بحرانی را نشان می‌دهد و با زیر سوال بردن طنزآمیز خلق و اجرای یک نمایش، دیوار چهارم را می‌شکند. سبک کمدی با اسلپ‌استیک، بازی با کلمات و کمدی موقعیتی مشخص می‌شود؛ بازیگران نه تنها نقش‌های خود را بازی می‌کنند، بلکه باید ناگواری‌ها و هرج و مرج اجرای خود را نیز به تصویر بکشند، امری که نیازمند زمان‌بندی دقیق، زبان بدن و خودکم‌بینی است. از زمان اولین اجرا، «جنون محض» در صحنه‌های تئاتر جهان موفقیت‌آمیز ظاهر شده و به یک اثر کلاسیک کمدی تئاتری تبدیل شده است. این نمایش نه تنها به طور موفقیت‌آمیز در قالب فیلم اقتباس شد، بلکه همواره برای دوستداران تئاتر و بازیگران محبوب باقی مانده است. اجراها بسته به کارگردان و مکان متفاوت‌اند، اما محور اصلی نمایش-آشفتگی و هرج و مرج دنیای تئاتر-همیشه حفظ شده است، همانند اجرای گروه برلینر به کارگردانی الیور ریس که با طنز و دقت، زندگی روزمره و هرج و مرج تئاتر را به تصویر کشید.
کمدی «جنون محض» نمایشی درخشان است که به طنزآمیزترین شکل ویژگی‌های تئاتر و ضعف‌های انسانی را نشان می‌دهد. از طریق نمایش در نمایش، اسلپ‌استیک سریع و دیالوگ‌های تند، فرین بینش عمیقی از دنیای تئاتر ارائه می‌دهد و در عین حال مخاطب را سرگرم می‌کند. مشاهده این نمایش برای هر علاقه‌مند به هنر تئاتر و کمدی زندگی روزمره ضروری است.