کتاب عروسک چینی

"عروسک چینی" نمایشنامه‌ای دوپرده‌ای از دیوید مامت است، نمایشنامه‌نویسی که با نثر تند، دیالوگ‌های تیز و نگاه بی‌رحمانه‌اش به مناسبات قدرت شناخته می‌شود. این اثر در سال ۲۰۱۵ با هدف نقش‌آفرینی آل پاچینو نوشته شد و نشانی‌ست از بازگشت مامت به تم‌های دیرینه‌اش: فساد، نفوذ و زوال. "عروسک چینی" در عین ایجاز صحنه‌ای، گستره‌ای از درون‌پاشی روانی را می‌کاود؛ نمایشی با دیالوگ‌هایی شلاق‌وار، ته‌مایه‌هایی از تراژدی معاصر و تلخ‌اندیشی‌های یک مرد در آستانه سقوط.
در مرکز داستان، میکی راس ایستاده است: تاجر کارکشته‌ای که می‌خواهد آخرین مهره‌ها را جابه‌جا کند و با معشوقه‌ای جوان بازنشستگی پرزرق‌وبرقی را آغاز کند. اما آنچه قرار بود یک تماس ساده درباره خرید یک جت خصوصی باشد، به آرامی تبدیل به زنجیره‌ای از گره‌های حقوقی، سیاسی و انسانی می‌شود. در فضای مینیمال و بسته‌ی نمایش، تنها شخص روی صحنه در کنار او، کارسون است - دستیار وفادارش، یا شاید تنها شاهد بی‌اختیاری تدریجی او. اکثر کنش‌ها در خارج از صحنه رخ می‌دهند و تنها از طریق تلفن‌هایی که نیمی از آن‌ها را می‌شنویم، بازتاب می‌یابند. در این سکوت‌ها، در فاصله‌های افتاده بین جملات کوتاه، مردی را می‌بینیم که روزگاری قوانین را به میل خود می‌پیچاند و حالا، قانون دارد او را له می‌کند.
"عروسک چینی" نمایش‌گر قدرتی‌ست که دیگر کار نمی‌کند. مامت در این اثر، از آرمان‌زدایی عبور کرده و مستقیما وارد جهان سرد پساقدرت می‌شود؛ جایی که ثروت دیگر تضمین نفوذ نیست، و گذشته راهی برای نجات حال ندارد. نمایش از پیری می‌گوید، از انزوا، از میراثی که تهی شده و مردی که همه‌چیز را داشته اما نمی‌تواند هیچ‌چیز را نگه دارد. واژه‌ی «عروسک» در عنوان، استعاره‌ای‌ست از شکنندگی مردی که زمانی آهنین می‌نمود؛ و حالا، حتی صدایش هم ترک برداشته است.
"عروسک چینی" نمایشنامه‌ای‌ست درباره پایان؛ پایان اقتدار، پایان کنترل، پایان توهم جاودانگی. مامت با کمترین ابزار نمایشی، بیشترین فشار روانی را ایجاد می‌کند و پرتره‌ای از مردی می‌سازد که فروپاشی‌اش در پس هر مکث و هر تلفن بی‌پاسخ، آشکارتر می‌شود. این اثر نه فقط نقدی بر سرمایه‌داری متأخر که آینه‌ای‌ست رو‌به‌روی هر قدرتی که فکر می‌کند ماندگار است.