کتاب باوهاوس

کتاب «باوهاوس» اثر فرانک ویتفورد، درباره‌ی یکی از تأثیرگذارترین جنبش‌های هنری و آموزشی قرن بیستم است. نویسنده داستان مدرسه‌ی طراحی و هنر «باوهاوس» را بازگو می‌کند، که در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۱۹ تا ۱۹۳۳ در آلمان فعالیت کرد. او همچنین فلسفه‌ی فکری و اجتماعی نهفته در پس آن را روایت می‌کند؛ فلسفه‌ای که در پی پیوند میان هنر، صنعت و زندگی روزمره بود. در آغاز، نویسنده به ریشه‌های شکل‌گیری باوهاوس می‌پردازد. در فضایی پس از جنگ جهانی اول، جامعه‌ی آلمان به بازسازی نه‌فقط شهرها بلکه روح فرهنگی خود نیاز داشت. والتر گروپیوس، بنیان‌گذار مدرسه، با آرمان «اتحاد هنرها و صنایع» گامی در جهت بازآفرینی پیوند میان زیبایی و کارکرد برداشت. ویتفورد با دقت نشان می‌دهد که باوهاوس از آغاز، واکنشی به بحران‌های اجتماعی و اقتصادی زمانه بود. هدف آن نه تربیت هنرمند منزوی، بلکه آموزش طراحانی بود که بتوانند به نیازهای صنعتی و انسانی جامعه پاسخ دهند. در واقع، گروپیوس و همکارانش تلاش داشتند تا فاصله‌ی میان کارگاه‌های صنعتی و استودیوهای هنری را از میان بردارند. ویتفورد در این کتاب شیوه‌ی آموزشی باوهاوس را نیز بررسی می‌کند. او توضیح می‌دهد که دانشجویان در این مدرسه ابتدا دوره‌ای مقدماتی را می‌گذراندند تا درکی حسی و شهودی از رنگ، فرم و ماده پیدا کنند، دوره‌ای که استادانی چون پل کله، واسیلی کاندینسکی و یوزف آلبرس در آن نقشی کلیدی داشتند. در ادامه، کتاب به رابطه‌ی میان باوهاوس و تحولات اجتماعی و سیاسی آلمان می‌پردازد. ویتفورد نشان می‌دهد که چگونه این مدرسه در مسیر رشد خود، بارها با فشارهای اقتصادی و حملات ایدئولوژیک روبه‌رو شد. با قدرت‌گیری نازی‌ها، فعالیت‌های باوهاوس سرانجام متوقف شد، اما اندیشه‌هایش از طریق مهاجرت استادان و شاگردانش به آمریکا و سایر کشورها گسترش یافت و در معماری مدرن و طراحی صنعتی قرن بیستم نهادینه شد. به عقیده ویتفورد، باوهاوس بیش از یک مدرسه‌ی هنری، نوعی نگاه به جهان بود که میراثش در دنیای امروز نه در ساختمان‌ها و صندلی‌ها، بلکه در شیوه‌ی اندیشیدن ما به طراحی، آموزش و حتی زیستن ادامه دارد.