پروکوپیوس

پروکوپیوس قیصریه‌ای (Procopius Caesarensis) یا پروکوپ (Procope) (زادهٔ حدود ۵۰۰- مرگ حدود ۵۵۴ میلادی) تاریخنگار، پژوهنده و حقوقدان بیزانسی بود. وی را برجسته‌ترین تاریخ‌نویس سدهٔ ششم پس از میلاد و نیز واپسین تاریخ‌نگار بزرگ روزگار باستان می‌دانند. وی هم روزگار با یوستی‌نیانوس یکم بود و نوشته‌هایش نیز منبعی بر جنگ‌ها و فرمانروایی آن امپراتور است. پروکوپیوس در شهر قیصریه در فلسطین کنونی زاده‌شد و پس از کسب مهارت در علم بدیع در سرزمین مادری خود به‌عنوان وکیل یا قاضی، به قسطنطنیه مهاجرت کرد و در آنجا درس سخن‌وری می‌داد و در چندین پروندهٔ قانونی نیز مشاوره داده‌بود. وی به‌زودی استعدادهای خود را نمایان ساخت و به‌صورت رسمی به خدمت دولت درآمد. وی در سال ۵۲۷ به سمت مشاور بلیساریوس فرماندهٔ سپاه یوستی‌نیانوس در شرق منسوب شد و در سال ۵۳۲ با وی از شرق برگشت و در سال بعد دوباره به‌همراه وی به آفریقا و ایتالیا رفت.
ژوستینین به‌عنوان پاداش خدماتش به وی عنوان illustrious را اعطا کرد که بالاترین عنوانی بود که به طبقهٔ عادی مردم اعطا می‌شد و در اواخر عمر از پرداخت گاه‌وبیگاه مواجب خود به‌خاطر زحماتی که انجام داده بود و چندین سال بدون دستمزد زندگی می‌کرد، شکایت داشت. وی مدتی قبل یا بعد از مرگ ژوستنین در حالی که احتمالاً بیشتر از شصت سال داشت درگذشت.