کتاب داتی

رمان «داتی» سومین اثر از آثار «عبدالرزاق گورنا» است که با محوریت شخصیت داتی سعی در روایت درامی اجتماعی دارد.
در این رمان موضوعی مورد بررسی قرار می‌گیرد که نویسنده خود آن را با گوشت و استخوان لمس کرده است. گورنا اصالتا اهل تانزانیا است و در بیست‌سالگی برای ادامه تحصیل به بریتانیا مهاجرت کرده است و تمام سختی‌های این مسیر را به‌خوبی درک کرده است. رمان «داتی» حول موضوع مهاجرت شکل می‌گیرد و سختی‌های آن را برای فردی که در کشوری چون بریتانیا ساکن شده است ترسیم می‌کند.
در این اثر گذشته و اصالت داتی چندان مورد پردازش قرار نمی‌گیرد و انگار که برای او همه چیز قرار است از اکنون رقم بخورد. مادر داتی پیش از این از دنیا رفته است و برادر و خواهر او به واسطه‌ی بی‌سرپرستی و درگیری با فقر به پرورشگاه برده شده‌اند. حالا داتی در نقطه‌ی شروع زندگی و سن هجده سالگی اولین شغل زندگی‌اش را بدست می‌آورد و در اولین اقدام مهم زندگی‌اش سعی در بازگردانی برادر و خواهرش دارد. داتی نه تنها از روی محبت خواهرانه بلکه از روی تعریفی که از خود دارد این اقدام را مهم‌ترین کار زندگی‌اش در نظر می‌گیرد. هویت برای او در فردیت معنا پیدا نمی‌کند و این خانواده است که هویت او را تشکیل می‌دهد. بعد از امدن برادر و خواهر اما نه تنها همه چیز ساده نمی‌شود بلکه مشکلاتی که او تابحال فکرش را هم نمی‌کرده که وجود داشته باشند سر می‌رسد. مسیر تاریک و پیش روی داتی از دل بحران‌های تبعیض جنسیتی و نژادی در جامعه‌ی انگلستان عبور می‌کند و او برای ترسیم امروز و فردای ایده‌آلش مجبور است با این آداب و فرهنگ دست‌وپنجه نرم کند.
داتی با اینکه متولد انگلستان است؛ اما به واسطه‌ی نژاد و رنگ پوستش نمی‌تواند از تمام حقوق افراد انگلستان برخوردار شود. این نقطه‌ی بحران هویت او است؛ درحالی‌که بریتانیا رو وطن خود می‌داند؛ اما متوجه می‌شود بریتانیا او را شهروندی با اعتبار کمتر، شاید شهروندی درجه‌دو به‌حساب می‌آورد و از سوی دیگر خانواده‌ای هم به طور معمول برایش باقی نمانده که بخواهد به آن پناه ببرد.
داتی مجبور است هویت فردی، اجتماعی و حتی خانوادگی خود را از صفر تعریف کند و شاید به همین دلیل است که به‌عنوان نمونه‌ای برای مهاجران و مشکلات پیش رویشان در نظر گرفته می‌شود. «عبدالرزاق گورنا» به واسطه‌ی مفاهیم بسیار عمیق و روایت‌های پر کششی که خلق کرده است توانست در سال 2021 جایزه‌ی نوبل را از آن خود کند.