کتاب در پی پیدایش

کتاب «در پی پیدایش» نوشته‌ی مایکل مارشال، اثری خواندنی در ژانر علم عامه‌فهم و تاریخ ایده‌هاست که در سال ۲۰۲۰ توسط منتشر شد. این کتاب، که حاصل پژوهش و روایت‌گری یک روزنامه‌نگار علمی با سابقه درخشان در نشریاتی چون «نیو ساینتیست» و بی‌بی‌سی است، تلاشی ستایش‌برانگیز برای بازگویی یک قرن تلاش انسان در پاسخ به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های هستی است: حیات چگونه آغاز شد؟ مارشال در این اثر، با زبانی روشن، سرزنده و گاه با لحنی طنزآلود اما دقیق، خواننده را به سفری میان نظریه‌های علمی، شخصیت‌های شگفت‌انگیز و روایت‌های فرعی جذاب می‌برد. آنچه این کتاب را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌سازد، نه صرفا انباشت اطلاعات علمی، بلکه پرداختن به انسان‌هایی است که این نظریه‌ها را شکل داده‌اند. مارشال به جای ارائه‌ی گزارشی خشک از روند علمی، خواننده را به درون آزمایشگاه‌ها، رقابت‌های دانشگاهی، وسواس‌های ذهنی و گاهی جنون خلاق دانشمندانی می‌برد که هر یک با نگاهی خاص به دنبال رمزگشایی از لحظه‌ی تولد حیات بوده‌اند. چهره‌هایی مانند آلکساندر اوپارین، استنلی میلر یا پژوهشگران نظری دنیای RNA، در روایت او نه صرفا نام‌هایی تاریخی، بلکه شخصیت‌هایی زنده و تأثیرگذار هستند که با باورها، تعصبات و آرمان‌گرایی‌هایشان، مسیر علم را شکل داده‌اند. کتاب از مفاهیم کلاسیک و پیشاتجربی چون نیروی حیاتی و نظریه‌ی تولید خودبه‌خودی آغاز می‌کند و با گذر از آزمایش تاریخی میلر-یوری، به نظریه‌های مدرن‌تری چون دنیای RNA و فرضیه‌ی منشأ حیات در دریچه‌های گرمایی می‌رسد. مارشال ضمن تبیین فشرده و قابل‌فهم نظریه‌های مولکولی، خواننده را از پیچیدگی‌های بیوشیمی به ماجراهای واقعی پژوهشگران می‌برد؛ پژوهشگرانی که گاه در انزوا و گاه در رقابت‌های علمی، پیگیر ایده‌هایی بودند که شاید روزی بتوانند به پرسش بنیادی «چگونه ماده به زندگی تبدیل شد؟» پاسخ دهند. بدون افشای نتایج قطعی، او نشان می‌دهد که چگونه علم مدرن امروز، در آستانه‌ی طراحی پیش‌سلول‌هایی خودتکثیرشونده قرار گرفته و شاید در آینده‌ی نزدیک پاسخی برای این راز بزرگ فراهم آورد. در بطن این روایت پرتنش علمی، مضامینی چون تداوم کنجکاوی بشری، درهم‌تنیدگی ایده‌ها و منیت‌ها، مرزهای نامشخص میان واقعیت و فرضیه، و تأثیر فرهنگ بر علم، مطرح می‌شوند. مارشال هوشمندانه نشان می‌دهد که تاریخ علم، تنها زنجیره‌ای از داده‌های خنثی نیست، بلکه روایتی انسانی است، آکنده از وسوسه‌ی شهرت، تردید، درخشش و خطا. او حتی به مسائل فلسفی و اخلاقی نیز سرکی می‌کشد: آیا می‌توان «حیات» را به‌طور مصنوعی بازآفرینی کرد؟ و اگر چنین شود، آیا انسان همچنان در جایگاه مشاهده‌گر باقی می‌ماند یا به آفریننده بدل می‌شود؟ پذیرش کتاب در میان منتقدان بسیار مثبت بوده است. تیم فلانری در نیویورک ریویو آو بوکز آن را «اثری هیجان‌انگیز و چالش‌برانگیز» توصیف کرده و نشریاتی چون چویس و زیست‌شناس کنجکاو نیز از تعادل ظریف میان روایت علمی و زندگی‌نامه‌ای آن تمجید کرده‌اند. لحن شفاف، تنوع روایی و رویکرد انسان‌محور مارشال، این کتاب را نه تنها برای متخصصان بلکه برای عموم علاقه‌مندان به علم، بسیار خواندنی ساخته است.
در مجموع، «در پی پیدایش» کتابی است که در مرز میان دانش و داستان ایستاده و یکی از دیرپاترین رویاهای بشری را با قلمی زنده و اندیشمند به تصویر می‌کشد. برای خوانندگانی که به علوم زیستی، فلسفه‌ی حیات، یا تاریخ علم علاقه دارند، این کتاب تجربه‌ای تأمل‌برانگیز، سرگرم‌کننده و ماندگار فراهم می‌آورد.