کتاب اعجاز نظم فارسی

عمل تفسیر متن مقدس را به افق­های ژرف و شگرفی می‌برد. یکی از ساحت­های تفسیر قرآن کریم، گفتمان­های صوفیانه است و در آن میان تفسیرهای منظوم پارسی جریانی ویژه است که کتاب حاضر برای نخستین بار به آن پرداخته است.

ادبیات فارسی به‌ویژه در پیوند با متون دینی، همواره عرصه‌ای برای بروز خلاقیت‌های زبانی، ذوقی، و تفسیری شاعران و عارفان ایرانی بوده است. در این میان، تفسیر منظوم قرآن به زبان فارسی یکی از گونه‌های کمترشناخته‌شده و در عین حال مهم در تاریخ فرهنگی و دینی ایران است که پژوهشگران کمتر بدان توجه نشان داده‌اند. کتاب حاضر با عنوان «اعجاز نظم فارسی: گونه‌شناسی تفسیرهای منظوم قرآن» در شمار نخستین پژوهش­هایی است که با رویکردی روش‌مند و بر پایۀ نظریۀ ژانر به بررسی نظام‌مند این آثار می‌پردازد.

دکتر محمد محمدی، با گردآوری و تحلیل سیزده تفسیر منظوم فارسی از قرآن کریم، و با تمرکز بر آثار صوفیانه از عصر صفوی تا قاجار، توانسته است گونه‌ای خاص از ادبیات تفسیری فارسی را شناسایی و تحلیل کند که درآن نظم فارسی نه صرفا ابزار بیان بلکه عرصۀ تجربۀ معنوی، تأویل باطنی، و حتی ادعای تداوم وحی تلقی شده است. در این مسیر، او از ابزارهای تحلیل ساختاری، تحلیل سبک‌شناختی، و چارچوب‌های مفهومی ژانر بهره برده و کوشیده است تا این میراث پنهان‌مانده را از حاشیه به متن مطالعات دینی و ادبیات عرفانی فارسی بیاورد.