کتاب درخت ابریشم بی حاصل

کتاب «درخت ابریشم بی‌حاصل» نوشته‌ی محمدرضا بایرامی مجموعه‌ای از روایت‌ها و یادداشت‌های شخصی اوست که در قالب پانزده بخش تنظیم شده‌اند. هر بخش به دوره یا رویدادی خاص از زندگی نویسنده می‌پردازد؛ از سال‌های کودکی در اردبیل و خاطرات خانوادگی گرفته تا تجربه‌های او در مسیر نویسندگی و مواجهه با مسائل اجتماعی و فرهنگی. این روایت‌ها بیشتر حالت خودزندگی‌نامه‌ای دارند و نشان می‌دهند که چگونه گذشته و محیط زیست محلی بر شکل‌گیری ذهنیت و کار ادبی نویسنده اثر گذاشته است.
بخشی از کتاب به زندگی روزمره در فضای روستایی و شهری شمال ایران اختصاص دارد. بایرامی در این قسمت‌ها از خانواده، طبیعت، فرهنگ و آداب محلی سخن می‌گوید و تصویرهایی از محیط اجتماعی خود ارائه می‌دهد. او گاهی این خاطرات را با توصیف‌های نمادین و شاعرانه همراه می‌کند، مانند جایی که درخت ابریشم به عنوان نشانه‌ای از زیبایی بیرونی و بی‌حاصلی درونی مطرح می‌شود. این تصویرها علاوه بر بعد شخصی، بار فرهنگی و اجتماعی هم دارند.
در فصل‌هایی دیگر، نویسنده درباره‌ی پیوند میان خاطره و داستان صحبت می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه تجربه‌های زیسته می‌توانند به مواد خام برای خلق ادبیات تبدیل شوند. او به رابطه‌ی میان واقعیت و تخیل در کار نویسنده اشاره می‌کند و نمونه‌هایی از مسیر شخصی خودش در نویسندگی را بیان می‌کند.
کتاب در مجموع هم یک مجموعه‌ی خاطره‌نگاری است و هم نوعی تأمل بر هویت فردی و فرهنگی. از خلال روایت‌های بایرامی، خواننده با سیر تغییر نگرش‌های او، تجربه‌های زیسته در دوره‌های مختلف و بازتاب آن‌ها در آثارش آشنا می‌شود. «درخت ابریشم بی‌حاصل» بیشتر از آنکه روایتی خطی باشد، مجموعه‌ای از برش‌های زندگی است که با هم تصویری از مسیر فکری و ادبی نویسنده را شکل می‌دهند.